CHP Sözcüsü Üstün Öztrak, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre geniş tanımlı aylaklık oranının orak ayı ayında yüzde 20,4’ten yüzde 22,4’e yükseldiğini belirterek, “Nereden bakarsak bakalım, Türkiye’da haddinden fazla yanık bire bir aylakçılık sorunu ile alın karşıyayız. Ayrıca ‘açık tanımlı işsizlik’ dediğimiz soy başıboşluk rakamı da mazi açıkladı. Orada, süreduran sayısının 700 binden daha fazla arttığını görüyoruz” dedi. Öztrak, devletin faiz ödemelerine ilgilendiren ise “Bütçede olan bitenler, hükümetin tercihlerini gösterir. Hakeza baktığımızda, benzeri sefer, ev-temmuz döneminde getiri giderlerinin 151 milyar TL’ye çıktığını görüyoruz. Yer büyük gider kalemi, kırat korumalı yatırım; başarısız maliyeti olacaktı, şu anda bütçedeki maliyeti 61 bilyon TL… Çiftçilere verdiğimiz para elden 23 milyar TL. Esnafa verdiğimiz mal bile ilan zor 6 milyar TL’yi geçiyor” diye konuştu.
CHP Genel Başbuğ Yardımcısı ve Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak’ın başkanlığındaki Tutum Masası, zaman Kocaeli’hangi geldi. Tutum Masası heyeti, Kocaeli’nde ilk yerine iş insanları ile buluştu.
Faik Öztrak, toplantıda gelişim insanlarına Türkiye’deki iktisadi sorunlar üstüne sunum yaptı ve CHP’nin dört ayaklı Sürdürülebilir Kalkınma Stratejisi’nin asıl başlıklarını anlattı. Öztrak, Altılı Masa’nın ekonomide yaşanan mesail üstüne uzlaştığı belirleme ve hal önerilerini birlikte aktardı. Öztrak’ın konuşmasından öne sâdır başlıklar şöyle:
“BÖLGEYE BARIŞ, ANCAK AZERBAYCAN’IN YEREY BÜTÜNLÜĞÜNE SAYGI GÖSTEREREK GELİR: Güzeşte, Azerbaycan- Ermenistan sınırında meydana mevrut çatışmalarda şehit olan Azerbaycan askerlerine Allah’tan yağmur, yakınlarına arkadaş ve ahi Azerbaycan halkına sabırlar diliyorum. Bölgeye hazar, ancak Azerbaycan’ın yerey bütünlüğüne ocumak göstererek gelir.
KOCAELİ DEĞME ANT ’41 KERE MAŞALLAH’I KATIYETLE ADALET EDİYOR: Kocaeli’ndeyiz. Kocaeli, bizim görüşme etmekte olduğumuz maalesef 41’inci değil, 42’nci toprak amma Kocaeli değme ant ’41 öğün maşallah’ı katiyetle hak ediyor. Türkiye’nin beniz akı olan şehirlerimizden ayrımsız tanesi. Plakası üstelik 41.
SİZDEN ALDIĞIMIZ BİLGİLERLE ELAN BIRLIKTE ZENGİNLEŞTİRDİK: 42 ili konuşma ettik. Genel Başbuğ’ımız ‘Bu masayı kurun’ dedikten bilahare bile 61 bin kilometre defa yapmışız. Hep bu ziyaretlerimiz sırasında ülkemizin yaşadığı buhranı henüz yakından takip, bu kriz süresince canlılık gösteremeye, yaşamlarını sürdürmeye çalışan siz iş insanlarının ağızdan üstelik hangi olup ne bittiğini yakından dinleme imkanını bulduk. Bu çerçevede birlikte bizim tutum ile ait geliştirmekte olduğumuz programı sizden aldığımız bilgilerle daha dahi zenginleştirme fırsatını yakaladık.
TEK KOCA VE BUNUN DEVLETTE BOZUKLUK OLDUĞU KRİZ: Türkiye, bir anda iki krizi birlikte yaşıyor. Bunlardan bire bir tanesi, tıkanan büyüme modeli ve bunun neden olduğu iktisat akse; gayr üstelik ülkede kurulan ucube Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi yani, biricik insan ve bunun devlette sebep olduğu kriz.
SICAK PARAYA RACI NEMA MODELİ TÖKEZLEMEYE BAŞLADI: Büyüme modeli, dünyada sermayenin daha sakıngan ağıl gelmesi ile alay malay, ESIR Format Bankası’nın 2013 yılında ‘Ben bundan sonra eskisi gibi mülk basmayacağım’ demesi ile alay malay Türkiye’nin izlemekte olduğu hamam paraya müstenit nema modeli de tökezlemeye başladı. Gene biricik herif rejiminin gelmesi ile birlikte dahi ülkede taban falan kalmadı, krallar ortaya artık. Kurumsal kapasitemiz aşındı. Türkiye’nin, dışarıda, ‘güvenilmez ortak’ olduğu algısı güçlenmeye başladı. Küresel fırsatları kaçırma riskimiz arttı.
EMEKÇİLERİN BU DÖNEMDE KAYBI 67 MİLYAR DOLAR: Büyümenin kalitesinde çok okkalı aksama var. Birincisi; bu büyümeden ücretlilerin aldığı pay, 2016’dan itibaren düşmeye başlıyor, 2018’den itibaren bile çakılıyor. Ücretlilerin büyümeden aldıkları hisse, yüzde 31’lerden, 10 fakül apansız düşüp yüzde 21’lere kadar geriliyor. 2 yılda kül 10 fakül kayıp. İki buçuk yıllık dönemi aldım. Ondan önce iki buçuk, üç almanak dönemde elde ettikleri payı korumuş olsalardı hangi alacaklardı, baktım. Emekçilerin bu dönemde kaybı 67 milyar dolar.
BÜYÜME İLE BİRLİKTE PARA ŞIŞKINLIĞI AZDI: Hep dünya, büyümenin sürdürebilir, nitelikli olması için büyümenin kapsayıcı olmasından alay ediyor. Bizdeki nema, maatteessüf ayrıntılı olmaktan çok ırak. Aynı eksantrik oylumlu sevgili; tahaccüm ile gelişigüzel para şişkinliği azdı. Zaman şişkinlik, yüzde 80. Bu, bir zamanda enflasyonu dahi azdıran bire bir nema oldu. Bir bambaşka sorumluluk; bu nema, bire bir zamanda aut dengeyi da bozuyor.
‘BÜYÜYORUZ’ MESELESİ ARTIK SÜRDÜREBİLİR OLMAKTAN ÇIKTI: Bu büyümeyi tanımlarsak bu büyüme, değiştirmeden zücaciye dükkanına giren fincancı katırı kadar. Kırıp döküyor. Böylece hangi oluyor? Böylecene zaman olduğumuz yere geliyoruz. Geçmiş açıklandı; sanayi üretimi, ayrımsız eski aya göre yüzdelik 6 gerilemiş. Tıpkısı önceki yıla dahi baktığımızda, burada dahi tahaccüm hızının kilolu şekilde düştüğünü görüyoruz. Ama yetmez; sanayi ile geleceğe dönük verilere baktığımız zaman, endekslere baktığımız ant, doğrusu orak ayı, ağustos aylarının sıkıntılı aylar olduğu ortaya çıkıyor. Demek kim bu ‘yüksek oranda büyüyoruz’ meselesi daha çok sürdürebilir olmaktan dahi daha çok.
MİLLETLERİN ZENGİNLEŞMESİ, KRAL DEĞİL KURAL OLMASINA BAĞLI: Şirketler, krediye ulaşamıyor. Ulaşabilenin de krediye ihtiyacı bulunmayan. Ona bile ‘Kredi kullan’ diyorlar, o üstelik diyor kim ‘bu büyüklüğünde müdahale edersen ego lacerem güven kullanayım?’ Hakeza benzeri somurtkan bina ile karşı karşıya kaldık. Milletlerin zenginleşmesi, kral değil kural olmasına bağlı.
BU SİSTEMİN GELMESİ İLE BİRLİKTE KURUMSAL ALTYAPI TAMAMEN ÇÖKTÜ: Zaman tığ, seçme platformda diyoruz ki ‘Türkiye’nin sunu şişman sıkıntısı zaman ülkedeki sistemdir’. Bu herkes, önümüzü tıkamış, cebimizi boşaltmıştır. Bu tek yabanlık Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ülkemize, milletimize yaramamıştır. Bundan kurtulmamız halinde Türkiye, çabucak kalkınma imkanını yukarı akıllıcasına, gelirini yukarı akıllıcasına incizap imkanını bulacaktır. Bu sistemin gelmesi ile gelişigüzel kurumsal enfrastrüktür tamamen çöktü. Bunun sonucunda da tutum çokça vahim sıkıntılara girdi.
BORÇLARI DÜŞTÜĞÜNÜZ ANT KASADA HANGI KALDI, ONA BAKIYORUZ: Eşkâl Bankası döviz kasası boşaltıldı. 2018 Orak Ayı ayından itibaren Hat Bankası kasasının boşaldığını görüyoruz. Vecibe alıyorlar arkadaş ülkelerden, kasayı boşsa dolduruyorlar, onunla üstelik dış alım yapıyorlar, bunu bile itiraf ediyorlar. ‘Kasa boşaldı’ derken tığ, bu borçları düştüğünüz zaman kasada ne kaldı, ona bakıyoruz. Umum 128 bilyon dolar, geçtiğimiz yılın sonuna büyüklüğünde Eşkâl Bankası’nın kasasından buharlaşmış.
PARAMIZI PUL ETTİLER VE ENFLASYONU AZDIRDILAR: Dövizle ilişkin temas şeye müdahale etti. Piyasanın zat işleyişi ayrımlı tıpkısı noktayı gösterirken şevket müdahalesi ile ‘bu şekilde yapacaksınız’ talimatları verilmeye başlandı. Hassaten Minval Bankası’nın, Hazine’nin komutan yardımcıları, aksiyon insanlarını aradılar, ‘Şu büyüklüğünde döviziniz var, bozdurun, şuraya geçin’, ‘Size şu kadar emniyet vereceğiz amma o kredileri lacerem kullandığınız üzerine bize fatura getireceksiniz’ kabil son basamak müdahaleci tıpkısı yaklaşımla ‘milletin elindeki dövizleri toplayıp eski oyuna bitmeme edebilir miyiz’ dediler. O çerçevede dahi ‘Faiz sebep, pahalilik netice’ diye niteleyerek ülkemizde paramızı bul ettiler ve enflasyonu azdırdılar.
SAPMA PARÇALANMAMIŞ HEDEFLERDE İKİ KATINDAN DAHA ÇOK: Vuzuhsuzluk arttı. Hakikat kesim yiğitlik endeksi süratle düşüyor. Farklı taraftan düzey ile ilgili beklentilerde bile çokça sakil tıpkısı belirsizlik var. Bu hükümete duyulan emniyetsizlik, ayrıksı şeylerden birlikte kaynaklanıyor. Hatırlayın, bu hükümet, 2011 yılında özlük seçim beyannamesine şu hedefleri yazmıştı; ‘2023’te milli dirimlik 2 trilyon dolar olacak. adam başı gelir 25 bin dolar olacak. İhracat 500 milyar dolar olacak. İşsizlik yüzde 5’e düşecek’. Sonradan yetmedi, götürdü bunu plana da yazdı. Yani devletin resmi rakamları haline bile geldi. Zaman, 2023’e ayrımsız yıl kaldı. Bu hedeflerin neresindeyiz diye niteleyerek baktığınız antlaşma, OVP diyor kim ‘867 milyar dolara olacak’. 2 trilyon dolar nerede, 867 bilyon dolar nerede? Yarısı dahi değil. ‘adam başına sağlık 10 bin dolar olacak.’ 25 bin dolar nerede, 10 bin dolar nerede? ‘İhracat 500 bilyon dolar olacak’ demişlerdi, vakit kaybetmeden 265 milyar dolar olacak. Hiç ithalattan konuşmuyorlar, ihracat ile ait hep muvaffakiyet hikayeleri dinliyorsunuz. Amma vaat edilene göre olduğumuz yere baktığımızda haddinden fazla ağırbaşlı bir kısırlık var. İşsizlik, ‘Yüzde 5’e düşüreceğiz’ demişlerdi, yüzdelik 10. İki allahsız. Sapma, kamu hedeflerde iki katından elan aşkın. Bu, üstlenme ettiğini adına getiremeyen tıpkı dümen ile karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Bu bile çok ağır sıklet atılganlık bunalımına katkıda bulunuyor.
ÇİFTÇİLERE VERDİĞİMİZ PARA SADECE 23 MİLYAR TL: Mevcut rezervlerimizin, 4 mahiye ithalatımızı print karşıladığını görüyoruz. Dışarısı da bunu böyle görüyor, ‘gel yıl takanak verelim, amma şu dediklerimizi de hesabına getir’ diyor. Onun için daima ansız adım atıyoruz aut politikada. Hükümetin tercihlerini gösteren doküman, bütçedir. Bütçede olan bitenler, hükümetin tercihlerini gösterir. Böyle baktığımızda, bire bir sefer, sülale-orak ayı döneminde ürem giderlerinin 151 bilyon TL’ye çıktığını görüyoruz. Yer iri harcama kalemi, seviye korumalı tevdiat; akim maliyeti olacaktı, şu anda bütçedeki maliyeti 61 milyar TL. 61 bilyon TL, düzem korumalı tevdiat amacıyla ödediğimizi görüyoruz. Çiftçilere verdiğimiz dünyalık hoppadak 23 milyar TL. Esnafa verdiğimiz para birlikte ilan zor 6 milyar TL’yi geçiyor. Nedeniyle bu hükümetin bazı tercih ettiği, buradan birlikte celi seçik, kesin gözüküyor. İlk misil Türkiye’da nema ödemeleri, anne dünyalık ödemelerini geçti. Bu, esasta iflasın ilanıdır.
NEREDEN BAKARSAK BAKALIM TÜRKİYE’DE HADDINDEN FAZLA YAKICI BİR İŞSİZLİK SORUNU İLE KARŞI KARŞIYAYIZ: Türkiye, gençlerini yetiştiriyor. Gelişigüzel ilde darülfünun açtık. Amma yetiştirdiğimiz dallar atıl. Buna denk kombinasyon uran bölgelerinde aksiyon insanları dahi çalıştıracak insanları arıyor. Burada benzeri düzensizlik var. Bizim sistemimiz, aranan işgücünü yetiştirmiyor. Onun dışında üstelik arz ile talebi ayrımsız araya getirmeyen ayrımsız ücret sistemi olabilir. Nereden bakarsak bakalım, Türkiye’da haddinden fazla acımsı tıpkı avarelik sorunu ile cebin karşıyayız. Üste ‘geniş tanımlı aylaklık’ dediğimiz gerçek başıboşluk rakamı dahi güzeşte açıkladı. Orada, baktığımızda, tembel sayısının 700 binden elan aşkın arttığını görüyoruz.”
“ORGANİZE SANAYİLERE BİR METRE DAHİ RAYLI SİSTEM YAPILMAMIŞ”
CHP Kocaeli Mebus ve Ekonomi Masası üyesi Tahsin Tarhan, toplantının açış konuşmasında, “Kocaeli’hangi haricen baktığınızda vakit kaybetmeden uran aklınıza geliyor. Kocaeli’nin benzeri tarafı Karadeniz’e cephe, bir tarafı Marmara Körfezi’ne alnaç, tıpkı tarafı Sapanca Gölü’ne, benzeri tarafı Kartepe Dağları ile… Aslında Türkiye’nin yer güzel illerinden birisi” dedi.
Kocaeli’nin sorunlarına değinen Tarhan, “Organize sanayilerine benzeri metre bile raylı dizge yapılmamış. Balaban sıkıntılarımız var. Elden ve vakit kaybetmeden adam başına yatırım 5 bin TL. Yani 45 bin TL algı ödüyoruz, onun karşılığında bile 5 bin TL envestisman alıyoruz. Bu yatırımla bu bölgenin sorunlarını nakız şansımız yok. Onun üzere, endüstri kentiyiz, olur ama bir zamanda liman kentiyiz. İl başkanımız söyledi, 35 şerha liman var. Hususi limanlarla alay malay 44 tane liman var. Bu limanlardan kıran balıkçılık bu kentte, körfezde sönük, tamam. Sanayinin munfasıl yapılaşmasından âlem ekincilik dahi yıkılma noktasında. Onun için tığ, bu kentin sahipleri namına bu kentin geleceği üzere bire bir arada olup hem envestisman işleyen hem dahi bu bölgede siyasa yapan, kentine ve ülkesine bakım eden siyasetçilerle alay malay bu kenti yeniden planlayıp gelecek nesillere doğasıyla, yeşiliyle, deniziyle, sanayisiyle, ulaşımıyla, icabında limanlarıyla bırakmamız gerekiyor” diye konuştu.
“HEPİMİZ BU EKONOMİK BUHRANIN İÇİNDEYİZ”
CHP Kocaeli İl Başkanı Özgür Kategorik ise “Bilinen, hepimiz bu ekonomik buhranın içindeyiz. Hepimiz gösterişli sıkıntılar yaşıyoruz. Bu sıkıntılarla ilgilendiren çözüm reçetesini bugün Sayın Umumi Başkan Yardımcım Faik Öztrak’ın sunumuyla sizlere aktaracağız” dedi.
