Türkiye’nin 5 yıllık emniyet riziko primi (CDS), global sakinlik endişelerinin büyük hat bankalarının ürem artırımlarını sınırlayabileceğine müteveccih beklentiler, emtia fiyatlarındaki çöküntü ve Rusya’dan Türkiye’ye olan gerçeklik akışının etkisiyle 9 haftanın arz düşük seviyesine geriledi.
Ülkenin 14 Temmuz’birlikte 898,33 baz benek seviyesine kadar çıkan 5 almanak CDS değeri, 20 Temmuz’birlikte 832,7 temel puan seviyesine kadar gerileyip esasen yükselişe geçerek 27 Temmuz’üstelik 886,53 temel puana çıkmasının peşi sıra düşüş gösterdi.
Türkiye’nin 5 yıllık CDS değeri, 1 Ağustos bakımından 800 baz fakül seviyesinin altına gerilerken, sabık haftanın sonunda 732,78 temel puana kadar indi.
CDS değeri, 14 Temmuz’dahi kaydettiği zirveden bu yana 165,5 temel puanlık azalış gösterirken 9 haftanın en düşük seviyesine geriledi. Türkiye’nin 5 yıllık CDS değeri en üst 6 Haziran’üstelik 721,35 baz nokta seviyesinde gerçekleşmişti.
Analistler, gayrı gelişmekte olan ülkelerin CDS’lerinde de düşüş yaşandığını belirterek, dinginlik endişelerinin büyük gestalt bankalarının nema artırımlarını sınırlayabileceğine müteveccih beklentiler ile emtia fiyatlarındaki gerilemenin CDS’lerdeki düşüşte enerjik olduğunu kaydetti.
Türkiye özelinde ise hububat koridorunun açılması ve Rusya ile Türkiye arasındaki ticari ilişkilere dair gelişmelerin bile riziko primini azaltan faktörlerden olduğuna bel eden analistler, Rusya Celal Atom Enerjisi Kurumu’nun (ROSATOM), Akkuyu Çekirdeksel Bunaltıcı Santrali’nin (NGS) tamamlanması üzere yapacağı harcamaların 15 milyar dolarlık kısmını Türkiye’ye aktarmaya başladığına dair haberlerin bile ülkenin CDS’ine müspet yansımış olabileceğini belirtti.
“Yüreklilik ve Faiz riskinin azalma ihtimali piyasalarda riziko iştahını artırdı”
Piri Başkan Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, toptan mali piyasaların arz korktuğu senaryonun büyümenin ızdırap gitmesi ve enflasyonun artması olduğunu söyledi.
Durgun Şişkinlik senaryolarında riziko iştahının düştüğüne bel fail Aslanoğlu, yekpare risk göstergelerinin aksi etkilendiğini, CDS’lerin bile bunların başında geldiğini anlattı.
Aslanoğlu, son mevrut verilerden bilahare elan ölçülü bir durgunluk beklentisinin oluştuğunu belirterek, “Dünyada haddinden fazla balaban bire bir takanak var dolayısıyla bu borcun ödenmesiyle ilişik sevgili, büyüme sorunu artarsa elan birlikte yükselir. O yüzden hafif aynı resesyona küresel piyasalar müspet aksülamel veriyor.” dedi.
Hat bankalarından mevrut açıklamaların de bunu desteklediğini kaydeden Aslanoğlu, bu yüzden risk iştahının az buçuk arttığını aktardı.
Aslanoğlu, enflasyonla mücadelede eşkâl bankalarının özellikle KÖLE Hat Bankası’nın (Fed) attığı adımların tıpkı süre sonra ya yavaşlayacağı evet da duracağına dair beklentiler dahi olduğuna dikkati çekerek, ürem artışının bile bono ara kazanç fiyatlarıyla karşıt akıntı ettiği üzere balaban bir risk namına görüldüğünü anlattı.
Aslanoğlu, “Hem cesaret riski hem birlikte nema riskinin azalma ihtimali piyasalarda risk iştahını artırdı. Bu çerçevede, Türkiye ve birçok ülkede CDS’lerde tıpkısı depresyon gördük.” diye niteleyerek konuştu.
Rusya ve Türkiye arasındaki ticari ilgiler riziko primini yıpratıcı faktörlerden
Türkiye’ye özgü gâh risklerdeki gelişmelere dahi değinen Aslanoğlu, şunları kaydetti:
“Rusya-Ukrayna savaşının daha derinleşmesi birlikte Türkiye’nin CDS’ini damarı bozuk etkileyen bire bir öz. O anlamda hububat koridorunun açılması, Rusya ve Türkiye arasındaki hesaplı, ticari ilişkilerin devam ediyor olması, bunun büyümeyi desteklemesi gibi faktörler da risk primini yıpratıcı bire bir prensip oldu diye düşünüyorum. Tıpkı hacim da küresel mal fiyatlarındaki gerilemeler, erke fiyatlarındaki gerilemeler, Türkiye’nin cari kilitsiz küreksiz ve şişkinlik riskini azaltıcı ya da en azından yükselmesini önleyici yönde oluyor, bu bile aynı dâhilî faktör diye düşünüyorum.”
Rusya’dan Türkiye’ye köken aktarımının gerçekleştiğine ilgili haberlerin büyüklük CDS’ine etkisini de değerlendiren Aslanoğlu, “Kalıp Bankası rezervlerindeki artım birlikte Rusya’dan bu tür tıpkısı kaynak gelişi olduğuna, olabileceğine işaret ediyor. Zımnında Türkiye’nin şu andaki çekince ihtiyacı de ayn önüne alındığında bu de bence olumlu tıpkı sebep oldu kadar gözüküyor.” dedi.
“Piyasada genel olarak temmuz ayında bir nikbinlik oluştu”
Swissquote Kıdemli Analisti İpek Özkardeşkaya de Fed beklentilerinin sükûnet olasılığının artmasından dünya yumuşadığını, doların dünya çapında artışını yavaşlatarak kırat stratejisi uygulayıcı Biçim Bankasının üzerindeki baskıyı hafifletebileceğini, bunun da CDS’leri rahatlatacağını söyledi.
Özkardeşkaya,”Piyasada genel adına orak ayı ayında tıpkısı nikbinlik oluştu. Iri suret bankalarının getiri artırması resesyona sebep olacak görüşünden, durgunluk olursa ürem artırımları durur görüşüne geçildi. Riziko iştahındaki iyileşmeye etkisi olduğunu düşünüyorum.” diye konuştu.
Merkezi Washington’de bulunan Uluslararası Para Enstitüsü (IIF) Gelişen Piyasalar Avrupa Araştırı Birimi Başkanı Cenk Ülkü ise, “Türkiye ve başka gelişmekte olan ülkeler üzere CDS’lerdeki sonuç düşüş, sükûnet endişelerinin mütekâmil piyasa merkez bankalarından ati beklenen faiz artırımlarını sınırlayabileceğine dair ortalık beklentilerini yansıtıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“Ralli, Türkiye da karışma hele gelişen piyasalar ve emtia ithalatçıları amacıyla elan zihayat oldu”
Oxford Economics Gelişen Piyasalar Takip Direktörü Regis Chatellier ise MEMLUK faizlerinin haziran ortasındaki zirveden bu yana kocaman ölçüde sıkılaştığı üzere, Türkiye’nin CDS sözleşmeleri birlikte sonuç iki hafta içinde gelişen piyasalardaki erdemli getirilerinin çoğunluğu ile alay malay gerilediğini kaydetti.
Gerileyen CDS’lerin, faziletli dış mali ihtiyacı olan gelişen piyasalardaki şirketler amacıyla büyük aynı boşalma sağladığını dile getiren Chatellier, Türkiye’nin yıl sonuna büyüklüğünde hala 5 ila 7 milyar dolar ihraç etmesi gerektiğini dile getirdi.
Chatellier Ukrayna ve Rusya’nın Karadeniz’birlikte ihracata devam etmesiyle buğday fiyatlarının alçak tıpkısı şekilde düştüğüne dikkati çekerek, yaşanan rallinin Türkiye üstelik karışma hele gelişen piyasalar ve mal ithalatçıları amacıyla henüz hayat dolu olduğunu vurguladı.
Merkezi Londra’da bulunan Bluebay Geçim Yönetimi Gelişen Piyasalar Kıdemli Stratejisti Timothy Ash da Türkiye’nin üstelik aralarında bulunduğu gelişmekte olan ülkelerin CDS’lerinin son dönemde toptan gelişmelerin etkisiyle henüz itidalli arkaç geldiğini aktardı.
Ash, piyasanın enflasyonun toptan olarak zirve yaptığını düşünmeye başladığını belirterek, Ukrayna’daki savaşın Avrupa’yı resesyona yaklaştıracağını ve bunun dahi toptan form bankalarının yöntem faizlerini artırması amacıyla henüz beş altı neden yarattığını tabir etti.
Petrol ve tahıl başta gelmek için mal fiyatlarının de itidalli ayrımsız kuzuluk gelmeye başladığına meni eden Ash, bunun da CDS’lerdeki düşüşe yardımcı olduğunu kaydetti.
Dolar 18 liranın lahzada altında
Temmuzda genişlik çokça DİBS kazandırdı
