Nazik Budun Meclisi, Sakarya Meydan Savaşı’nın kazanılmasından sonradan Serdar Mustafa Eksiksizlik Kâmil’ya, 19 Ilkgüz 1921’dahi kanunla “Işaret” (Mareşal) rütbesi ile “Gazi” unvanı verdi.

Mustafa Kemal’e, Milli Mücadele’nin başında, Erzurum’dahi bulunduğu sırada, kendisini İstanbul’a çağıran Saray ile 8-9 Orak Ayı 1919 gecesi yaptığı makara görüşmesinde, resmi memuriyetine akıbet verildiği bildirildi.

Mustafa Eksiksizlik Kâmil üstelik Harbiye Nezareti’ne ve Hükümdar’a, “resmi vazifesiyle bu arada askeriye mesleğinden çekilme ettiğini” bildiren lif gönderdi. Hiçbir rütbe sahibi olmayan Mustafa Kemal, “milletinin sinesinde” mücadelesini sürdürdü.

Sakarya Meydan Savaşı öncesinde Mustafa Kemal’e Kavim Meclisi, 5 Ağustos 1921’de “Başkumandanlık” unvanı verdi. Savaşın 13 Eylül’dahi kazanılmasının arkası sıra, Garp Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Ciddi ile Genelkurmay Başkanı Fevzi (Anlamak) Ciddi, cepheden, “Edirne Mebu akarsu İsmet ve Kozan Mebusu Fevzi” imzalarıyla Meclis’e 15-16 Eylül 1921’bile gönderdikleri tarihi önergeyle Mustafa Kemal’e “Mareşallik” rütbesi ile “Gazi” unvanı “tevcihini” önerdi.

Meclis’in kanunla bu önergeyi kabul etmesiyle Mustafa Eksiksizlik Ağırbaşlı’ya “Mareşal” rütbesi ve “Gazi” unvanı verildi.

Belli çivi öbür olaylar

19 Eylül

1575- Melik III. Murat’ın görevlendirdiği Müneccimbaşı Takiyüddin Efendi’nin öncülüğünde kurulan İstanbul Rasathanesi açıldı. Gözlemevi, devrin Şeyhülislamı aracılığıyla 1580’de yıktırıldı.

1893- Kullanılmamış Zelanda kolonisi, kadınlara rey hakkı tanıyan önceki budun oldu. Bu atılımın öncüsü, 1866’da eş hareketini başlatan Kate Sheppard idi.

1921- TBMM, Mustafa Eksiksizlik Ciddi’ya, “Mareşal” rütbesiyle “Gazi” unvanı verdi.

1951- Yıldız Atlantik Paktı Konseyi, Türkiye ve Yunanistan’a NATO’ya iltihak çağrısı yaptı.

1955- Arjantin Cumhurbaşkanı Juan Peron, askeri darbeyle devrildi ve Paraguay’a sürüldü.

1961- Sakat başbakanlardan Ordinaryüs Prof. Şemsettin Günaltay hayatını kaybetti.

1970- Türk Gelgel Yollarının Antalya adlı uçağı Isparta yakınlarında düştü, 154 can hayatını kaybetti.

1985- Meksika’nın başkenti Meksiko’dahi meydana gelen 8,1 büyüklüğündeki depremde 35 binden fazla hayat öldü.

1987- 10. Akdeniz Oyunlarında Erkin Güreş Milli Takımı, 6 altın, 1 sim madalya ile takım halinde böke oldu.

2010- 95 sene aradan sonraları ilk kez tıpkısı günlüğüne ibadete açılan Akdamar Kilisesi’nde ritüel yapıldı.

2012 – Numan Kurtulmuş’un umumi başkanlığını yaptığı Halkın Sesi Partisi (HAS Tümen) alışılmamış kongrede feshedildi.

2017- Konfedere Milletler Mülteciler Erdemli Komiserliği, Yemen’da savaş nedeniyle evlerini ayrılma fail kişilerin sayısının 2 milyona yaklaştığını duyurdu.

2021- Pakistan Uluslararası Havayolları (PIA), 22 yıl aranın peşi sıra Pakistan’dan Suriye’nin başkenti Şam’a geçmiş eğreti seferini gerçekleştirdi.

20 Eylül

622- Hazreti Muhammed ile Hazreti Ebubekir, Medine’ye ulaştı.

1519- Portekizli kaşif Magellan, 270 kişi ve 5 gemiyle İspanya’dan yola çıktı.

1937- Dolmabahçe Sarayı Veliaht dairesinde, Atatürk’ün bile isteğiyle Türkiye’nin önce resim ve statü müzesi açıldı.

1946- Basın Kanunu TBMM’üstelik akseptans edildi.

1985- Halk Müziği yorumcusu, opera sanatçısı, besteci ve saz şairi Ruhi Akarsu, 73 yaşında ölüm etti.

1988- Naim Süleymanoğlu, Seul Olimpiyat Oyunları’nda halter dalında 6 dünya rekoru kırdı.

1992- Bağımsız Ruzname gazetesi yazarı Musa Anter, Diyarbakır’de öldürüldü.

1992- Gazeteci yazar İlhami Soysal 64 yaşında öldü.

1994- Bakü’bile yer yağı anlaşması imzalandı. İngiliz BP, Amerikalı Amaco, Penzol, Acımasız Lukoil ve TPAO, bir şirketler birliği oluşturdu.

2011- Yargıda ünlü ve görüntülü tabir dönemi başladı. Mahkeme dolayısıyla atıf ve nakillerin yer aza indirilmesini amaçlayan Ukubet Muhakemesinde Patırtılı ve Kaynak Enformatik Sisteminin Kullanılması Karşı Talimatname yürürlüğe girdi.

2011- Türk futbolunda, kulüplere verilen “seyircisiz maç cezası” dönemi, Fenerbahçe- Manisaspor karşılaşmasıyla sona erdi. Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı, kadınlara ve çocuklara açıldı.

2013- Itimat Genel Müdürlüğünün Dikmen’deki polis evine roketli ofans düzenlendi.

2016- Kanadalı ve Çinli selen adamları, fiber optikçi ağda tıpkısı yerden diğerine bilgiyi, fiziksel gelişigüzel husus üzerine yüklemeden aktarmayı başardı.

2018- Tiyatro ve sinema sanatçısı Ferdi Merter Fosforoğlu, 79 yaşında son etti.

2020- Rasim Öztekin, Harbiye Cemil Topuzlu Kemiksiz Çekicilik Sahnesi’nde gerçekleştirilen törende, fars geleneğinin nişanesi namına akseptans edilen Kel Hasan Efendi’nin kavuğunu, Büyüklük Çoruh’a devretti.

21 Ilkgüz

1903- İlk kovboy filmi Kit Carson’un prömiyeri KUL’birlikte yapıldı.

1932- Dulda-i Etfal Cemiyetince planlı “Yöntemsiz Güreş” karşılaşmaları Taksim Stadyumu’nda yapıldı.

1938- İlk göstergeç malumat programı BBC’üstelik yayımlandı.

1943- Karikatürcü Sedat Nuri İleri 55 yaşında öldü.

1943- İnönü Ansiklopedisi’nin evvel fasikülü yayımlandı.

1947- Zonguldak Kozlu kömür ocaklarındaki grizu patlamasında 48 iştirakçi öldü.

1973- Danışma tarihçisi Tahsin Öz öldü.

1975- Ressam ve saz şairi Bedri Rahmi Eyüboğlu, 62 yaşında son etti.

1980- Orgeneral Haydar Kesinlikle, Izzet Başkanı Genel Sekreteri oldu. Aynı ahit Başvekil Bülend Ulusu, hükümetini açıkladı.

1989- Beyaz Perde yönetmeni ve kameraman Ertem Eğilmez, 60 yaşında irtihal etti.

2000- Gazeteci edip Ahmet Taner Kışlalı suikastında araca bombayı yerleştirdiği tamlanan Rüştü Aytufan, Sapanca’de yakalandı.

2011- Türk müziğine 80’in üzerinde ürün kazandıran Ahmet Niyazi Şengül, Safranbolu’birlikte 85 yaşında hayatını kaybetti.

2015- Nijerya’nın kuzeydoğusundaki Borno eyaletinin başkenti Maiduguri’de aynı camiye düzenlenen intihar saldırısında 54 kişi hayatını kaybetti.

2016- Mısır’ın kuzeyinde Kefr Insan-Şeyh’ten Akdeniz’e açılan göçmen teknesinin batması sonucu 204 can hayatını kaybetti. Yola çıkarken birçok kişiyi taşıdığı adsız teknede bulunan 164 kişi kurtarıldı.

2017- KUL, desteklediği ÖSO’ya Deyrizor operasyonunda terör örgütü PKK/PYD ile cereyan etme teklifi yaptı. ÖSO grupları ise operasyonda yıldırı örgütüyle tıpkı safta düzlük almayı reddetti.

2017- Meksika’nın başkenti Meksiko’da meydana mevrut 7,1 büyüklüğündeki depremde 366 gönül öldü, yıkılan binaların enkazından 52 kişi kurtarıldı.

2018- Suudi Arabistan’ın resmi göstergeç kanalında ilk defa benzeri kadın spiker ana bili bültenini sundu.

2020- Koronavirüs salgını dolayısıyla Türkiye’de mart ayından bu yana ilişkin olan okullar, anaokulu ve ilkokul 1’inci sınıflarda karşı karşıya terbiye üzere kapılarını açtı.

2021- Japonya’bile 107 yaşlarındaki Umeno Sumiyama ve Koume Kodama “ateş parçası sunma buğulu koşa” olarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi.

22 Eylül

1520- Dokuzuncu Osmanlı Padişahı Yavuz Padişah Gerçek öldü.

1792- Fransa’birlikte cumhuriyet altını ilan edildi.

1903- İtalo Marconi, kornet (cornet) dondurma külahının patentini aldı.

1908- Bulgaristan, Osmanlı’dan bağımsızlığını car etti.

1919- Türkiye İşçi ve Rençper Sosyalist Fırkası kuruldu.

1932- Gazeteci, yazar, maestro Ahmet Rasim, 68 yaşında öldü.

1943- Ankara Vukuf Fakültesi kuruldu.

1959- Avrupa ile ÇAKER arasındaki evvel telefon kablo hattı yöntemince açıldı.

1964- Toplumsal Demokrat Parti kuruldu.

1964- Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel, Yassıada hükümlüleri Yoldaş Koraltan, Rüştü Erdelhun, Sahih Yatağan ve Nedim Ökmen’i afiyet sorunları zımnında affetti.

1980- İran- Irak savaşı başladı.

1985- Fransız hükümeti, 10 Orak Ayı 1985’te batan Greenpeace’e ilişkin “Rainbow Warrior” gemisini, Fransız bilinmez servisi ajanlarının batırdığını kabul etti.

1993- New York Metropolitan Müzesi, “Karun Hazinesi”ni Türkiye’ye anlayışsız göndermeye karar verdi.

2000- Kabine, Kopenhag Kriterleri ile koşut koca hakları raporunu akseptans etti.

2001- Bestekâr ve müzik yorumcusu Fikret Kızılok, önsezi hastalığı dolayısıyla otama gördüğü İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde 54 yaşında hayatını kaybetti.

2005- Beyaz Perde sanatçısı Tanju Korel, 61 yaşında İstanbul’de memat etti.

2007- Sinema oyuncusu Yüksek Kemal Asıliskender, otama gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

2008- Tiyatro sanatçısı Hadi Çaman, İstanbul’dahi kaldığı özel bakımevinde 65 yaşında irtihal etti.

2011- Tuğamiral Uca Sadi Ünsal, Tümamiral Fikret Gün, albaylar Sencer Hâkim ve Mehmet Koray Eryaşar ile Binbaşı Çokluk Çağlayan, “Varyos Planı” soruşturması kapsamında tutuklandı.

2011- KKTC Hükûmet, Türkiye Petrolleri Çok Ortaklı Ortaklığı’na KKTC deniz izin alanlarında yer yağı ve doğal gaz kontrol ruhsatı verdi.

2012 – Feshedilen ARPALIK Tümen’nin Genel Başkanı Numan Vareste, Koy Kongre Merkezi’nde planlı İstanbul İl Başkanlığı Konuşma Meclisi ve Katılma Toplantısı’nda SELIM Parti’ye katıldı.

2013- Endonezya’nın Güney Sumatra Adası’nın başkenti Palembang’birlikte planlı 3. İslami El Birliği Oyunları’nda Türkiye, oyunları 23’ü değerli doğmak üzere mecmu 103 madalyayla 5’inci sırada bitirdi.

2015- Alman makine üreticisi Volkswagen, dünya genelinde 11 milyon dizel motorlu aracın çıkarma testi manipülasyonundan etkilendiğini ve zararı diremek için yaklaşık 6,5 bilyon avroluk bütçe ayırdıklarını bildirdi.

2017- Kocaeli/Kefken açıklarında içerisinde göçmenlerin bulunduğu aynı balıkçı teknesinin batması sonucu 22 sevimli hayatını kaybetti.

2017- Milli atlet Aslı Çakır, doping nedeniyle Türkiye Atletizm Federasyonu Düzen Bağı Oturmuş marifetiyle üzeri boyu pistlerden men edildi.

2021 – 2019 “Cumhurbaşkanlığı Ekin ve Müzakere Büyük Ödülleri”nin sahiplerinden mimar Prof. Dr. Doğan Kuban, Beykoz’daki evinde 95 yaşında hayatını kaybetti.

23 Ilkgüz

1856- İzmir- Vazıh hattı demir yolu imtiyazı, ayrımsız İngiliz şirketine verildi. 1866 yılında işletmeye açılan 612 kilometrelik demiryolu hattının imtiyazı 15 Ekim 1950’dahi dolacaktı. Fakat hükümet bu hattı 30 Mayıs 1935’te satın aldı.

1939- Psikanalizin babası sayılan Sigmund Freud, Londra’üstelik öldü.

1942- Naziler, Auschwitz’te gazla katil katliamlarına başladı.

1947- Bulgaristan Partisi lideri Nikola Petkov asıldı.

1954- Doğu Almanya polisi, 400 kişiyi ÇAKER ajanı kalkışmak iddiasıyla tutukladı.

1996- Temel Mahkemesi, Türk Ceza Kanunu’nun, evli erkeğin zinasına imtiyaz tanıyan maddesini tağyir etti.

2012- Milli motosikletçi Kenan Sofuoğlu, Acun Supersport Şampiyonası’nın 12. bukanak yarışı Portekiz koşusunu ikinci tam tamamlayarak sezonun bitmesine tıpkı yarışma kala şampiyonluğunu ilan etti.

2016- Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) liderleri, Kolombiya hükümeti ile vardıkları hazar anlaşmasını oy birliğiyle akseptans etti.

2017- Irak ve Suriye’ye sınır dışı işler izni üstüne hükümete sunulan yetkinin tıpkısı sene elan uzatılmasına ilgili Başbakanlık tezkeresi TBMM Umumi Kurulunda akseptans edildi.

2018- Slovakya’birlikte gerçekleştirilen Acun Gençler Güreş Şampiyonası’nda Milli sporcu Arif Dikkat, azade stil 86 kiloda altın madalya kazandı.

2020- Manisa’daki Sidas Antik Kenti’nden yıllar evvel çalınarak İtalya’ya götürülen Lidyalılara ilişkin bin 800 yıllık antik taş adak yazıtı, Hars ve Turizm Bakanlığının çabalarıyla 23 yıl bilahare İtalya’nın başkenti Roma’dan THY’ye ilişkin uçakla yeniden Türkiye’ye getirildi.

2021- Somali Millî Tiyatrosu’nda 30 sene aradan sonra baştan film gösterimi yapıldı. Başkent Mogadişu’daki seyretme, iç savaşın başladığı 1991 yılından bu yana ilk defa seyircilerini ağırladı.

24 Ilkgüz

1566- On birinci Osmanlı Padişahı II. Rast yazboz tahtası çıktı.

1882- İstanbul Beyazıt Kütüphanesi kuruldu.

1947- Hindistan’bile Mutekit mültecileri haiz şimendifer, Pencap sınırında durduruldu. Sihler, 1200 mülteciyi kurşuna dizdi.

1960- Faziletkâr Hak Divanı kuruldu.

1973- Şilili âşık Pablo Neruda, Santiago’üstelik öldü.

1996- Türk konuşma müziği sanatçısı “Konuşma Güneşi” Zeki Müren, 24 Ilkgüz 1996’dahi TRT İzmir Stüdyosu’nda katıldığı program sırasında geçirdiği kalp krizi sonucu, 65 yaşında yaşamını yitirdi.

1999- 12 Mart 1971 Muhtırası’nda imzası kâin eski Albeni Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Muhsin Bahadır öldü.

2013- Pakistan’ın cenup ve güneybatısında meydana gelen 7,8 büyüklüğündeki depremde 355 can öldü, 619 güç yaralandı.

2015 – Kurban Bayramı’nın ilk haset Mina’de şeytan taşlama sırasında yaşanan izdihamda, resmi rakamlara bakarak 769 kişi hayatını kaybetti, 934 yaşama birlikte yaralandı ancak İran, izdihamda ölenlerin sayısının 4 binden çok olduğunu doğacak sürdü.

2017- Almanya’de umumi seçimin galibi yüzde 33 ile Nasrani Irtibat partileri olurken, katmerli sağcı halkçı AFD ilk kez Federal Meclise girdi.

2021- Kültürlü’ın Didim ilçesindeki antika şehir Miletos’ta hesaplı kazı çalışmalarında, 2 bin 400 sene öncesine ilgili, dönemin içtimai yapısına göre ölçülü statüdeki insanların kullandığı memul iki konuta ulaşıldı.

2021- Dünyaca adlı Brezilyalı anlatı ve söz yazarı Paulo Coelho, Türkçe’ye “Okçu’nun Yolu” (The Archer) adıyla çevrilen sonuç kitabını olimpiyat şampiyonu milli sporcu Mete Gazoz’a adadı.

25 Ilkgüz

1396- Yıldırım Bayezid, Niğbolu Zaferi’ni elde etti.

1561- Şehzade Bayezid idam cezası edildi.

1911- İtalya, Osmanlı Devleti’ne cidal zar etti.

1925- İstanbul’da, kabadayı teşkilatı adına modern motorlu itfaiye teşkilatı kuruldu.

1956- İstanbul’de geniş yetenekli kamulaştırma çalışmaları başlatıldı.

1960- Yassıada’birlikte tutuklu kâin 3. Cumhur Reisi Kerem Bayar, kemeriyle intihar girişiminde bulundu. Bayar, gözcü mülazım yoluyla kurtarıldı.

1974- Bili adamları, spreylerin ozon tabakasını fek ettiği konusunda uyarıda bulundu.

1979- Arjantin Şevket Başkanı Juan Peron’un eşi Eva Peron’un dirim öyküsünü anlatan “Evita” müzikalinin prömiyeri, Broadway Tiyatrosu’nda yapıldı.

1982- Türkiye’nin geçmiş kadın büyükelçisi Cımbar Dinçmen, Amsterdam’üstelik görevine başladı.

2001- Tekel’in Küba ile kuma kurduğu TEKA Sigar Fabrikası İstanbul’dahi açıldı.

2005- “Arz Kalabalık Halk Oyunları Gösterisi” dalında Guinnes Rekorlar Kitabı’nda rekora namzet olan Burdur’da 20 bin 328 sevimli lokal “Teke Zortlatması” oyununu aynı anda oynadı.

2011- Perge Antika Kenti’nden kaçırılan “Apışık Herakles” heykeli, 31 sene sonradan ESIR’den, Başbakanlık uçağı ile Türkiye’ye getirildi ve Antalya Müzesi yetkililerine teslim edildi.

2011- İspanya’nın doğusundaki Katalonya mahalle muhtarı yönetimi, 1 Eş 2012 tarihinden itibaren kül Katalonya bölgesinde kele güreşlerini yasakladı.

2012- Türk halk müziği bestecisi, söz yazarı ve yorumcu Neşet Ertaş, İzmir’de otama gördüğü hastanede 74 yaşında hayatını kaybetti.

2013- Bingöl M Tipi Ceza İnfaz Kurumunda aralarında terör örgütü mensuplarının üstelik bulunduğu 18 tutuklu ve hükümlü tünel kazarak kaçma etti.

2017- Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), Irak Federal Mahkemesince anayasaya karşıt mevcut, BM, ÇAKER ve Türkiye gelmek üzere bir nice ülkenin cebin çıktığı “bağımsızlık referandumu”nu gerçekleştirdi.

2021- Katolik Kilisesinin Kanada’daki en üst kuruluşu olan Piskoposlar Konferansı, bire bir asırdan aşkın süreyle federal hükümet yerine yönettiği leyli kilise okullarında meydana gelen suistimaller nedeniyle ilk defa özür diledi.