Dünyanın genişlik stabil, riskli ve ilginç mesleklerinden birini fail sanayi dalgıçları, sualtında boyadan kaynağa, inşaattan mezar açmaya büyüklüğünde stabil haddinden fazla görevi adına getiriyor.

Zorlu meslekler sıralamasında arz üstlerde kayran düzlük sanayi dalgıçlığı, Türkiye’üstelik değişik üniversitelerde açılan sualtı teknolojisi bölümleriyle akademik eğitimi de olan tıpkısı çığır kolu oldu.

Üç tarafı denizlerle kuşatılmış Türkiye’de geniş ayrımsız iş sahasına erbap olan endüstri dalgıçlığı, tıpkı ayağı suda olan devasa projelerin bile kebir bir parçası haline geldi.

Dışarıdan bakıldığında aheste gibi görünse üstelik zaruri eğitimler, donanımlar ve emniyet tedbirleri alındığında uzmanına göre karada aksiyon yapmaktan bir farkı olmayan endüstri dalgıçlığı, türlü sektörlerin ihtiyacına koşut ilerleyici yıllarda istihdam alanı elan üstelik büyüyecek mesleklerden biri kendisine görülüyor.

Türkiye’deki kebir projelerde vadi almış Kağan Aykanat ile Etmen Toygar ve meslekte yolun başında olan Durakhan Zeybek, endüstri dalgıçlığına start hikayelerini ve mesleğin zorluklarını AA’ya anlattı.

Komşusundan etkilendi endüstri dalgıcı oldu

Uran dalgıcı Kağan Aykanat’ın hikayesi, gençken ayrımsız sokakta oturan ve iş üzere sürekli az dışına gidip gelen tıpkısı endüstri dalgıcı komşusuyla başladı. Bu mesleğe alçalma duyduğunu anlattığı komşusu, Aykanat’ı patronuyla tanıştırdı. O günden sonradan Aykanat için bambaşka bire bir dünyanın kapıları aralandı.

Mesleği yardımıyla birçok ülkeye gitme imkanı bulan Aykanat, sefine istirdat, batık sefine çıkarma, bahir inşaat işleri, tesislerde hizmet onarım işlerinin beraberinde aralarında 1915 Çanakkale Köprüsü, Galata Köprüsü, Metro Intikal Köprüsü ve Unkapanı Köprüsü’nün dahi vadi aldığı inşaatlarda çalıştı.

Su altında boyadan kaynağa, inşaattan oyuntu açmaya büyüklüğünde dayanıklı haddinden fazla görevi adına getiren Aykanat, denizde, barajda, üretimlik havuzlarında, silolarda meydana gelen evgin olaylara bile engelleme etti.

“Kimi Vakit gıyaben çalışıyoruz”

Deneyimli endüstri dalgıcı Faktör Turgay ile kolektif kurdukları şirketle sualtında sayısız işe imza atmaya devam fail Aykanat, sanayi dalgıçlarının genelde bağlı alanda, bazı bazı dumanlı, bulaşık sularda zaman zaman bile ortada olmaksızın çalıştığını anlatım etti.

Aykanat, “Yıllar sonraları hakeza benzeri yetiniz gelişiyor. Tek molekül ortada olmaksızın cıvata takıp, söküp spekülasyon yapabiliyoruz. Akıntının haddinden fazla olduğu, ‘Burada bu yapılır mı?’ denilen işleri yapıyoruz. Tabii bu biraz sevmekle müntesip. İnsanlar sabahleyin yüzünü yıkamak için kombiyi açarken, bizim mesaimiz sabahın sekizinde buz kabil suyun içinde başlıyor. Sevilerek yapılacak ayrımsız hisse senedi.” dedi.

“Sanayi dalgıçlığı sportif dalgıçlığın üstünde”

Sanayi dalgıçlığının çokça aheste ayrımsız aksiyon olmasının birlikte çok emniyetli tıpkı iş olduğunu dahi bel eden Aykanat, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Scuba dalgıçlık, azade dalış, zıpkınla dalış… Bunlar bizim işimizle on paralık alakası sıfır şeyler. Benzeri dalgıç ‘Eğitmenim’ diyerek gelip bizim işi yapamaz. Zira onun yaptığı eğitmenlik, sportif dalışçılara akıllıca bir eğitmenlik. Bizim işin eğitmenliği alelacayip. Çünkü bizim işin içre dalgıçlığı öncesinde yiyip yutmanız gerekiyor. Ondan sonraları dalgıçlığın yanı sıra gelişim yapabilir duruma gelmeniz gerekiyor. Yani elinizin açacak tutması, aşağıda ayrımsız şeyler yapıyor olmanız geçişsiz. Bittabi bunun yanı sıra dalgıçlık da bilmeniz lazım kim bunları rahat rahat yapabilesiniz. O yüzden sportif dalgıçlık esasen bu işin temelinde, endüstri dalgıçlığı bu işin üstünde. Bu sebepten uran dalgıçlığı elan dahi çokça itimat gerektiriyor. Zira normal sportif dalışta başınıza baret takmanız, üstünüze cankurtaran yeleği giymenize lüzumlu namevcut amma endüstri dalgıçlığında ayağınıza çelik burunlu ayakkabı giymeniz dahi gerekiyor. Çünkü ayağınıza bire bir madde düşebilir. Sportif dalışta böyle tıpkı riskiniz bulunmayan. Aşağıda vakit kaybetmeden sizi bekleyen öz iyicene balıklar. Bizde pas, çökelge, yağ, lağımsa keriz, yakıtsa yakıt…”

Aykanat, gelişim yaparken emniyeti en son seviyede tuttuklarını dile getirerek, “Süfli inerken yer bir iki üç albeni kaynağıyla iniyorum, sportif dalış hemen sırtındaki tüple iniyor. Benim tüpüm aşağıda bitebilir, on paralık ağırlık namevcut. Süpervizörüm yukardan ayrıksı aynı vanayı açtığı anda ego gene havayla buluşabiliyorum. Amma ayrıksı dalgıç şayet beraberinde hava kaynağı sağlayabilecek aynı body yoksa edisyon durumda kalabilir.” diyerek konuştu.

Yurt dışına çevrilmiş tıpkısı çığır

Türkiye’de kâh üniversitelerde 2 yıllık sualtı teknolojileri bölümlerinden çıkışlı olanların stajlarını tamamlayıp uran dalgıçlığı firmalarında mesleğe başlayabildiğini anlatan Aykanat, antrparantez balık çiftliklerinde, sefine hizmetlerinde, sefine kontrol, hizmet ve onarımlarında, tersanelerde, marinalarda, otellerde, bahir temizliğinde görev yapabildiğini bile söyledi.

Aykanat, yüzlerinin bu meslekte biraz güçlükle dışına çevrilmiş olduğunu çünkü orada çıktı motivasyon bulabildiklerine değinerek, Türkiye’de teknolojik olarak yetemedikleri işlerde ecnebi firmaların devreye girdiğini aktardı.

“20 ile 3 saat arasında değişen dalışlar yapıyoruz”

İş temposunun ağırlığı zımnında endüstri dalgıçlarının sportmen gibi yaşaması gerektiğini anlatan Aykanat, uran dalgıcının bir gününü şöyle anlattı:

“Sabah muhtemelen ayrımsız mesaimiz var. Mesainin içinde sizin dalış yapacağınız ayrımsız süre var. Dalışın derinlemesine bakarak bu suret iki dalışa kadar çıkıyor. Normalde tek dalışta gününüz bitiyor. Dalış yapacağınız saat, derinliğe bakarak belirleniyor. 20 dakikalık dalışlarla, 3 saat arasında değişen zamanlarda dalışlar yapıyoruz. Dalışlarımız bodur ve bizim işimizde çok canlılık gayrimümkün. Balıklar bizim yanımızdan beğenilir amma bizim gözümüze on paralık takılmaz. Zira tığ işimize odaklıyızdır. Aşağıya indiğim ant benim gözümde cıvata sıkacaksam hemen cıvata evet. O mertebe odaklanarak iniyoruz aşağıya. Sonradan dalışınız bittikten sonra basınç odasına giriyorsunuz. Gerekmiyorsa 30-40 zaman kadar dinlenip bilahare sair plonjon fail arkadaşa yardım ediyorsunuz ve bu arada mesainizi bitiriyorsunuz. Gününüz böyle geçiyor.”

Aykanat, Türkiye’birlikte endüstri dalgıçlığı alanındaki bir nice firmada çalıştığını ve işin zahir yapıldığını öğrenme imkanı bulduğundan bahsederek, mülk kazandıkça işine yatırım yaptığını söyledi.

İyi tıpkı ekiple çalışmanın kişiyi bol yerlere getirdiğini, ekibi ongun bire bir ekipmanla ayrımsız araya getirmenin bile yarar sağladığını aktaran Aykanat, “Çünkü denizin ortasında tıpkısı şeyiniz eksik olduğu zaman bire bir nalburdan gidip bire bir öz alamıyorsunuz. O an orada çözmeniz gereken şeyler bunlar.” dedi.

Arkadaşlarını hareket kazasında kaybetmenin üzüntüsünü yaşarken, tarihi işlere de tanıklık etmenin nazik keyif verdiğini anlatan Aykanat, “Bana göre eli anahtar tutan, aklı durumunda, kendine hakim eş, erkek herkesin yapabileceği bir gelişim. Bizim işin haddinden fazla değişik dalları var. Almaç bile çekiyoruz, dalış amirliği dahi yapıyoruz, cerrah adına tazyik odalarımızı kullanıyoruz. Bu işe yalnız çamurun ortamında çalışmak namına bakmaya ister yok, tığ sonuçta hareket seçen tarafta değiliz. Ne geliyorsa onu yapıyoruz. Bugün burada çamurda çalışıyorsak erte Antalya’üstelik plajda bile çalışabiliriz.” ifadelerini kullandı.

Independenta batığı patika hayatına yan verdi

Endüstri dalgıcı Faktör Turgay dahi Toroslar’üstelik zinde 8 çocuklu ayrımsız ailede büyüdüğünü, temas yerde sigortalı çalışmayı hayal ederek 18 yaşında İstanbul’a geldiğini dile getirdi.

Independenta batığı çalışmasında işe başladığını tamlayan Turgay, mesleğe başlama hikayesini şöyle anlattı:

” Kadıköy’dahi Independenta batığı vardı. 1979 yılında batmıştı bu tanker. İşsiz kaldım. Dalgıçların hortumunu sara işe başladım. Hem çalıştım hem okudum. Üniversiteyi de orada bitirdim. Dalgıçların hortumunu tutarken bu hisse senedi beni haddinden fazla sardı ve çok zevkliydi. Toroslar’dan geldim, parası dahi güzeldi dolayısıyla. Dedim kim imdi imdi bu işi yapayım.”

Toygar, o günden sonraları Artvin’den Rize’ye büyüklüğünde Türkiye’nin bilcümle karasularında hem inhilal hatlarında çalıştığını hem de çekik gemileri çıkardığını aktardı.

Toygar, iz hayatı boyunca tahminî 40 büyüklüğünde batmış gemi çıkardığını dile getirerek, şöyle devam etti:

“Tabiatıyla bunların benzeri kısmı hurdaydı, katışıksızlık adınaydı, tıpkı kısmı limanların açılması adınaydı, benzeri kısmı da daha çok devletin limanlarını kapattığı yerlerde istirdat amaçlıydı. Sonradan baktım ki dünyada birlikte hakeza evire çevire amal var. 22 devlet dolaştım. Yaklaşık 7-8 tanesinde dahi domuzuna işler yaptım. en son geldiğimiz nokta bile şu anda Silivri. Gözyaşı 57 tığ bibi devam. Bibi zaman zaman kontrollerde ve keşiflerde dalıyorum. “

Türkiye’de 5 üniversitede sualtı teknisyenliği bölümünün olmasının tıpkısı avantaj olduğunu tabir fail Turgay, “Dünyada bu mesleği beğenmek isteyenleri, 6 ayda hoppadak debdebeli namına yetiştirip ve sertifikalandırıyorlar. Türkiye’bile bu alanda eğitim bilimi kayran öğrencilere ihtişam katkısıyla iyicene eğitimler verilse gerçekte tığ dalgıç ihracatı özne bir devlet konumuna geliriz. Ancak teoride iyiyiz, pratikte zayıfız.” diye niteleyerek konuştu.

Dalış yapmadığını fakat ekibinin zorlandığı bire bir yerde suya dalıp taharri ve sezme yaptığını aktaran Turgay, ekibinin anlattıklarını yalnızca kağıt üstünde görmediğini, gözüyle görerek onları yönlendirdiğini belirtti.

Üniversiteden bilahare sanayi dalgıcı namına mesleğe başladı

Mesleğin başında genç aynı uran dalgıcı olan Durakhan Zeybek ise babasının Çanakkale’deki plonjon okulunda yetişek almaya başladığını kaydetti.

Hayatta seçme ahit babasını emsal aldığını fakat bu meslekle uğraşan büyüklerinin üstelik tavsiyesiyle sanayi dalgıçlığı üzere Rize Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesinde sualtı teknolojisi bölümünde eğitim gördüğünü anlatım eden Kabadayı, çıkışlı olduktan sonradan birinci sınıf endüstri dalgıcı adına mesleğe başladığını anlattı.

Yaklaşık 2 yıldır meslekte olduğunu dile getiren Kabadayı, “Bir Nice işte çalıştım ama genişlik etkilendiğim işlerden biri şu zaman çalışmaya devam ettiğim Silivri Saha Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi Projesi oldu. Uran dalgıçlığının beraberinde dışarıda halat, hortum işlerine ve dalgıcın giyinmesine da havari oluyorum.” dedi.

Kendi bölümünden mezun bir nice öğrencinin bu mesleği ilerletemediği evet dahi değişik ayrımsız dalla uğraştığından bahseden Zeybek, sözlerini şöyle tamamladı:

“Sanayi dalgıçlığı çok riskli ama bire bir o kadar bile sevinçli tıpkı çığır. Ben bir nice arkadaşıma endüstri dalgıçlığını öneriyorum. Piyasada az buçuk henüz bu alanda çalışan herif olması gerekiyor. Benim farklı belgelerle bu işi acun çapında yapabilme hedefim var. Böyle ayrımsız ekiple hizmet etmek hele çok iyice. Türkiye’nin arz ferah dalgıçlarıyla beraber çalışıyorum diyebilirim. Kâffesi birbirinden tecrübeli. Aralarındaki arz dinç gönül ben olduğum ant biraz henüz bana müzakereci yaklaşıyorlar. Elimden tutuyorlar. Rahat olmamı söylüyorlar. Gâh işlerde koruyucu oluyorlar. Onlara birlikte ayrıca teşekkürname ediyorum.”