Geçtiğimiz aylarda Resmi Gazete’dahi yayınlanarak ayrımlı tıpkı koyun ırkı olduğu tescillenen ‘Yalova kıvırcığı’, lezzetli hitit ve benzen veriminin erdemli olması nedeniyle yeğleme edilirken, tescille kalan istek ve rabıta üreticisinin yüzünü güldürüyor.
Mübadele zamanında Balkanlardan kafile fail vatandaşların yanı sıra getirdikleri kucak türü adapte sağladığı Yalova’dahi uzun yıllardır köylüler marifetiyle yetiştirildi. İl Hususi İdaresi’nin üstelik katkılarıyla Tarım ve Orman İl Müdürlüğü eliyle koyunun genetik araştırması yaptırıldı. Sâdır sonuçta koyunun ayrımlı aynı garip olduğu tespit edildi. Resmi Gazete’bile yayınlanarak “yerli hayvan ırk ve hatları listesi”hangi eklenen ‘Yalova kıvırcığı’, aldığı tescille değerine derece kattı.
“Çıktı Yalova kıvırcığımız tıpkısı bellik”
Ekincilik ve Orman İl Müdürü Suat Parıldar, 2012 yılında başlayan ‘Halk Elinde Küçükbaş Hayvan Islahı Ülkesel Projesi’ çerçevesinde Türkiye’de bir tane ırk tescilinin Yalova’dan gerçekleştirildiğini anlatım etti. Projenin 2’nci 5 yılında sair kucak türlerinden da değişik olduğunu tez ettikleri Yalova kıvırcığının tescilini kendilerine misyon koyduklarını anlatan Parıldar, şöyle konuştu:
“Hamdolsun geldiğimiz noktada 2’nci 5 yılın akıbet döneminde 25 Ekim’birlikte Resmi Gazete’üstelik yayınlanarak Yalova kıvırcığımız bundan sonra literatürde da tıpkısı soy yerine tescil edildi. Yalova kıvırcığının tescili aşamasında 2019 yılında birlikte İl Özel İdaresi’nden birlikte bindi alarak kalıtım bilimi farklılığın ortaya koyulmasına ilişkin ayrımsız proje yürüttük. Bu türün hem kıvırcık koyun ırkından hem tahirovadan farklı tıpkı ırk olduğunu ortaya koyduk. Bu yayınlarda de yer aldı. Zirai Tetkikat ve Politikalar Genel Müdürlüğü’müz yoluyla bile teşrinievvel sonu itibariyle da tescil edildi.”
Projeyi yürüten yetiştiricilere bugüne büyüklüğünde 3 milyon 200 bin liranın üzerinde bindi sağlandığını anlatan Parıldar, projenin sonuç 5 almanak bölümünde yapılacak katkılarla toplamda 4-4,5 milyona varan ayrımsız desteğe ulaşılacağını tabir ederek, “3’üncü 5 yıllık dönemde da kendimize hem deri verimiyle ait hem süt verimiyle ilgili ve elde edilecek bu ürünlerin işlenmesi, kullanılması ve tüketiciye arzıyla ilişik dahi yıpranmamış çalışmaları kendimize garaz koyuyoruz. Yetiştiricilerimizle birlikte Cenabıhak şans ederse 3’üncü 5 yılında sene sonu itibariyle başlangıcını yapmış olacağız” dedi.
“Tescille gelişigüzel talebimiz arttı”
Parıldar, tescillenen Yalova kıvırcığının seçkin güzeşte çevrim değerinin artığını söyledi. Koyunun alelhusus bölgede çokça kâm gören aynı ırk olduğuna dikkati çekici Parıldar, “Tescille gelişigüzel talebimiz arttı. Bizim burada işletmelerin maya teksir kapasitelerini yükseltmek başka işletmelerin damızlık ihtiyacını eğlemek yerine de koyduğumuz amaç yerini buluyor. Bu hedefe da inşallah 3’üncü 5 yılda kapasitelerini daha aşkın artırarak ve elde ettikleri damızlıkları henüz kayırıcı seviyeye çıkararak karşılamaya devam edeceğiz” dedi.
Yalova kıvırcığı sayısı 3,5 itmam arttı
Parıldar, eskimemiş tescillenen koyun ırkının ten kalitesi ve benzen verimi açısından öne çıktığını belirtti. Yalova kıvırcığının popülasyonunun seçme geçen dönüş arttığına aksan fail Parıldar, “Biz 2012 yılında projeye başladığımız ahit Yalova kıvırcığının sayısı 12 binler civarındaydı. Şu anda projenin dördüncü yılı sonu, 2021 sonu itibariyle de 32 bin 500 Yalova kıvırcığından bahsediyoruz. Efsanevi sayısında dahi çokça dokunaklı benzeri artım olmuş. Burada projenin çokça koskocaman katkısı ve ivmesi var. Halihazırda da yaklaşık 40 bine mail Yalova kıvırcığımız ilimizde yetiştiricilerimiz eliyle üretilmekte” ifadesini kullandı.
Merkeze merbut Elmalık köyünde 120 adet Yalova kıvırcığından oluşan sürüsü bulunan Gökhan Ok ise tescil alınmasında emeği geçenlere teşekkürname etti. 10 yıldır proje içre olduğunu anlatan Ok, koyun sayısını 150’nin üstüne çıkarmayı hedeflediğini kaydetti. Ok, Yalova kıvırcığının et ve benzen yönünden gür aynı soy olduğuna vurgu yaptı. – YALOVA
