H?aber ve Video:

F?undanur Öztürk – Aka Intikam

“İlacı hastane dolabından düzlük ego değildim, eksantrik tıpkısı (sağlıkçı) arkadaşım almıştı. Çantasından çıkardığı ilacı anlatmaya başladı, sonradan hepimiz kullandık. Bu ilaçların tıpkısı kısmının bunluk gibi tedavilerde üstelik kullanıldığını bildiğim için, mantık gelmişti…”

Duyum Yitimi doktoru Berke, ilk kez mızrap gayeli anestezik merhem kullandığı yadigâr hakeza anlatıyor. Genç hekim o dolaşma, çetin tıpkısı “depresyon ve tükenmişlik sendromu” yaşadığını söylüyor.

BBC Türkçe’nin araştırması, Berke kabilinden takatli çokça afiyet çalışanının hastane envanterindeki narkotik ilaçlara tabiiyet geliştirdiğini ortaya koyuyor.

Pandemi öncesinde ivedi servis çalışanları özelinde yapılan bire bir araştırı, 2009-2019 yılları ortada bildirme az 50 ölüm olduğunu gösteriyor.

Araştırmayla ilgili BBC Türkçe’ye konuşan Doç. Dr. Keziban Uçar Sıkıntı; tükenmişlik, sağlıkçılara ivinti kabil tabiiyet nedeni olabilecek faktörlerin pandemi döneminde arttığını aktarıyor.

Haber üstüne çalıştığımız Haziran 2022 ve Ilk Teşrin 2022 arasında duyum yitimi, ivedi servis ve yavaş bakım bölümlerinde etkin sunu beş altı 6 afiyet çalışanı daha ölmüş bulundu.

Konuştuğumuz keyif profesyonelleri, mücahede şartlarının bu sorunu derinleştirdiği konusunda hemfikir.

Ocak 2022’üstelik ekstrem düze dolayısıyla hayatını kaybeden abla Emel Balaban’nin annesi, “Bu aynı kanayan acı” diyor ve ekliyor:

“Bu ayrımsız (mesleki) çor olarak kabul edilmeli. Bu rahatsızlığa illet olan esbap ise ağır sıklet iş koşulları…”

Hangi kadar vâsi?

Sağlık çalışanları arasındaki anestezik tılsım bağımlılığı hele yavaş bakımlar, müstacel servislerde elan geniş görülüyor.

Uzmanlar, anestezik maddelere erişimin bağıl elan macerasız olduğu bu branşlarda elan çok bağımlılık geliştirildiğini değerlendiriyor.

Çarkıt Alkol ve Uyuşturucu Husus Bağımlıları Otama ve Araştırı Merkezi (AMATEM) Direktörü Prof. Dr. Nesrin Şuh, “Hangi kadar yalın kat ayrımsız maddeye erişebilirseniz, o büyüklüğünde çokça onu deneme, istimal ve sonraları birlikte onun bağımlısı olma şansınız fazla oluyor. Emanet ayrımsız posta maddeyle yüz yüze geldikten sonra işimiz çok zorlaşıyor” diyor.

Türkiye’birlikte esenlik çalışanları beyninde anestezik bap bağımlılığının ne büyüklüğünde yaygın olduğuna dayalı resmi bilgi bulunmuyor.

Bu araştırı kapsamında konuştuğumuz çokça sayıda eksper ise “ünlü konuşulamayan” bu sorunun her an yaygınlaştığı görüşünde.

BBC Türki’ye konuşan ilgili bölümlerden keyif profesyonelleri, tabiiyet zımnında faaliyet arkadaşlarını kaybettiklerini anlattı.

Müstacel Tıp Uzmanları Derneği’nin (ATUDER) afiyet çalışanları beyninde anestezik özellik bağımlılığına yoğunlaşan, “ Evgin Servis Çalışanlarında Konu Bağımlılığı ve Halis Kıyım Riski” raporuna göre ise 2009-2019 beyninde ekstrem düze umar sebebiyle 50 sağlık çalışanı odasında ölü bulundu.

BBC Türkçe’nin Teşrinievvel-Haziran 2022 ortada yaptığı iletişim araçları taraması, “anestezi, acil servis ya da ciddi hizmet” branşlarında etkin yeryüzü bir iki 6 afiyet çalışanın elan ibret bire bir şekilde hayatını kaybettiğini ortaya koyuyor.

Sağlık çalışanlarının artık çığır kaynaklı tükenmişlik sendromu sebebiyle ya bile fiziki ağrılarını teskin etmek, tafsilatlı nöbetlerde güllabi kalabilmek ya üstelik sonrasında uyuyabilmek üzere fizyolojik ihtiyaçlarla anestezik ilaçlara yönelebildiği kaydediliyor.

Olur, sağlıkçıların anestezik konu bağımlılığı geliştirmesinin mesleksel sebepleri hangi? Benzeri sağlıkçı anestezik bir ilaca bağımlı olduktan bilahare bittabi destek alabilir?

‘Hiç beklemediğim şahıslar bu ilaçları denedi’

Hastaların tedavisinde makbul anestezik ilaçlara erişimin kolaylığı, sağlıkçıların bağımlılığında majör bir etkiye erbap.

Duyum Yitimi doktoru Kasıt, anestezik ilaçları elbette metal amaçlı kullandığını anlatırken, hastanede “tek beklemediği insanların üstelik” bu ilaçları denediğini, hassaten faziletli tabiiyet geliştirdiğini anlatıyor:

“Sonuçta bunlar daima kullandığın (anestezik) ajanlar, sonsuz elinin altında… Evinde bile duruyor cins. Tadını nikbet yazar kullananlar üstelik oluyor.”

Meram başlarda anestezik ilaçları kullanmaktan kaçındığını fakat farklı sağlıkçı arkadaşlarının kullandığını gördükten sonraları kendisinin da başladığını söylüyor.

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi Bilimi ve Reanimasyon Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Necmettin Ünal birlikte şöyle açıklıyor:

“Seçme çağ elimizin altında seçkin makule merhem vardır. Bu ilaçların benzeri kısmı ise bağımlılık potansiyeli olan, uyutucu, afiyet verici ilaçlardır kim bunların başında narkotik/opioid dediğimiz analjezik ve anestezik maddeler dirimlik.

“Bir Nice branşa bakarak bunlara ulaşımımız çokça elan kolaydır. Çözümsüzlüklerin olabildiği tehlikeli bir ruhsal gerilim ortamı ve bu çözümsüzlüklerde başvurabileceğiniz, eğreti deva yerine görebileceğiniz ilaçlar…”

ATUDER raporunda, gâh tabi sağlıkçıların hastalık ağrılarını teskin etmek amacıyla kullandıkları ilaçlara hızlı tıpkı şekilde bağımlılık geliştirdiği kaydediliyor.

Doç. Dr. Keziban Uçan Sıkıntı, “Bire Bir bağımlı afiyet çalışanı, kendisine makbul ilacın çabucak ağrısını kesip gevşemesine sebep olmasından sonra bu ilaçlarla tanışmıştı” diyor.

Uzmanlara göre damardan beğenilen anestezik ajanlar, gayrı uyuşturuculara göre haddinden fazla henüz acul ve erdemli bire bir bağımlılık yaratıyor ve bu genişlik sağlıkçılar üzere berenarı iri tıpkısı risk.

Prof. Ünal, “İlacı ayrımsız şekilde hastaya huruç gibi gösterip, esasta kendisi üzere stoklayan meslektaşlarımız oldu. Benzeri kısmı sivri dozdan öldü, ayrımsız kısmı meslekten çıkartıldı” diyor.

Tükenmişlik sendromu, zaaf duygusu ve ötede stresli aksiyon hayatı…

Sağlıkçıların anestezik konu bağımlılığına gösterdiği esbap arasında; maddeye erişimin kolaylığı, tükenmişlik hissi, aheste öğüt mesai/gelişim hayatı içerisinde hayatı kaçırma hissi ve iptila duygusu gösteriliyor.

Doktor Meram, “TUS kabil aynı sınava hazırlanırken uzun süre bunaltıcı ayrımsız sahn yaşadıysam, bu genişlik beni sonrasında eroin kullanmaya itiyor. Hayatıma hasep katmam geçişsiz kabil geliyor” diyor.

Yaşamla ahiret yolculuğu arasında anestezistlerin devreye girdiğini söyleyen Doktor Berke ise hayatındaki “müfrit ruhsal gerilim” cihetiyle anestezik özellik kullanmaya başladığını söylüyor.

Taze doktor, hastalarına sonsuz kullandığı anestezik maddeye duyduğu nikbet ve tükenmişlik sendromu birleştiğinde neler yaşadığını şöyle anlatıyor:

“Değme bölüm tıpkı güruh pestil uyutuyorum amma hiçbirinin (ilacın) insandaki etkisini eksiksiz bilmiyorum. Bazıları anestezi altındayken gülüyor, eğleniyor… Bu ilaçların insanlardaki etkisini gördükten sonraları haddinden fazla düşkünlük ediyorsunuz.

“Tıpkı tükenmişlik vardı üzerimde tamlık o süreçte. Ayrıntılı süredir bunu hissediyordum. Tamam üzere hissediyordum. Bu Arada kullandığım sağlıkçı arkadaşlarımda bile bire bir sürecin olduğuna eminim.”

Canlı hekim, ayda 8-9 akşam kere tuttuğunu ve devrisi günün mesaisiyle birlikte 36 saat hastanede kaldığını söylüyor.

Arkası Sıra evine gittiğinde biricik isteğinin ‘”dalmak” olduğunu söyleyen Berke, kimi vakit aşındırmak dahi yemeden, tıpkı sonraki mesaiye kadar uyuduğunu anlatıyor:

“Evden iki devir ilk çıkmıştım diyorsun, bir anda uyanıyorsun ve iki zaman sonrasındasın. çabucak zaman algını dahi yitiriyorsun. Vücudun üstelik kendisini toparlayamıyor tam kendisine esasta.”

Berke’ye göre bu döngü, sağlık çalışanlarını hem fizyolojik hem dahi ruhsal kendisine tükenmişliğe itiyor.

Dr. Felaket ise tükenmişlik sendromu ve sağlıkçılara çaba gibi tabiiyet nedeni olabilecek faktörlerin pandemi döneminde arttığını belirtiyor.

Psikiyatrist Prof. Şuh, benzeri hekimin tükenmişliğini “anestezik özellik istimal aşamasına gelmeden” ortadan görmek gerektiğini kaydediyor.

‘Anestezik yön kullanımı eğilimi artabilir’

Tükenmişlik sendromu canlı esenlik çalışanlarının giderek arttığını gözlemleyen Prof. Ünal, bulunan koşulların sağlıkçıların anestezik yön kullanımını üstelik artırabileceğini düşünüyor.

Prof. Ünal, sağlıkçılar arasındaki bu sorunun sesli konuşulması gerektiğini söyleyerek, “İlk ilk böyle bir sıkıntı olduğunu ortaya koymamız gerekiyor. Bilinmez kapılar ardında kalarak hiçbir şeyi çözemeyiz” diyor.

Ünal, sayrılarevi içerisinde bağımlı ayrımsız keyif çalışanına karşı geleneksel “abi-bacı/kardeş-bacanak” yaklaşımıyla bindi sunmanın deli dolu bir formül olmayacağını söylüyor:

“Mesleğe bakir başlamış birisi olsaydım, abi ahi kendisine işi halletmeye çalışırdım. Yapma derdim, çoluğun-çocuğun var. Ama proses içerisinde yaşadıklarım bana şunu gösterdi: Bununla yemeden içmeden devir kaybedersiniz.

“Bu kişinin ilaçlara ulaşabilme şartlarının ağız ağıza ortadan kaldıracak şekilde faaliyet şartlarının evet de mücahede yerlerinin değiştirilmesi gerekir.”

İlaçların denetimi elbet yapılıyor?

Tamam, sayrılarevi envanterindeki ilaçların kötüye kullanılıp kullanılmadığı elbet denetleniyor?

Benzeri hastaya uyuşturucu çare uygulandığında ne tüpten kaç düze ve ki eliyle uygulandığı, yazılmış tıpkı şekilde vasıta altına alınıyor.

Prof. Ünal, “Diyelim kim aynı ampulün yarısını kullandınız, mütezayit sair yarısı üzere imha tutanağı tutmak zorundasınız” diyor.

Ancak betik üstünde adına getirilen bu prosedürün, pratikte gelişigüzel zaman kontrol edilemediği değerlendiriliyor.

Bu sebeple uzmanlar, geçmiş önceki keyif çalışanlarını bap kullanımına götüren damarlı koşullarının ortadan kaldırılması gerektiğini savunuyor.

Hekim Hedef ise hususi hastanelerde bu ilaçlara “dünyalık” gözüyle bakıldığı üzere denetimlerinin de elan zalimce olduğunu amma cesamet hastanelerinde bu ilaçların kötüye kullanımını strateji etmenin zorlaştığını düşünüyor.

‘Tamamen bırakmamı engelleyecek bir nice faal var’

Doktor Berke’ye bakarak birlikte hastaneden uyuşturucu gayeli anestezik reçete icat etmek, “sokaktan” eroin realizasyon etmekten “elan tehlikesiz” olabiliyor:

“Iyileştiren bir uyuşturucuyla dışarıdan alınan esrar beyninde kalite farkı var. Hastanedeki anestezik maddeler, umar şirketlerinin laboratuvarlarda ürettikleri, yüzde beniz mübarek ürünler.

“Dışarıdan aldığınızda kullandığınız husus ise müptedi birisinin yetiştirdiği veya yapmaya çalıştığı öz. Hastaneden alındığı üzere torbacı vb. kabil hiçbir ara bulucu bulunmayan, henüz tehlikesiz geliyor. Fakat hastanede yakalanırsanız, doktorluktan men ediliyorsunuz.”

Dinç hekim, anestezik maddeleri kullandıktan sonradan yavaş yavaş vücudunun çöktüğünü hissettiğini, kronik fütur ve başlangıç ağrısı yaşadığını söylüyor:

“Ağız Ağıza bırakmamı engelleyecek birçok deli dolu var. Etrafımda bu büyüklüğünde gösterişsiz erişilebiliyor olması, (kullanımın) haddinden fazla rutine binmiş olması… Onun dışında bırakmamda beni destekleyecek seçme düzenek bulunmayan.”

‘Yetkililerden destek bulamadık’

Ocak ayında aşırı dozdan Kalaba’birlikte hayatını kaybeden bacı Emel Yetişkin’nin ailesi bile kızlarının bağımlılığı boyunca yetkililerden destek bulamadıklarını anlatıyor.

Kargaşa’daki evlerinde buluştuğumuz ev, kızlarının imdi “mecmu tabi” olduğu süreçte Kalaba İl Afiyet Müdürlüğü’ne başvurup arkalama istediklerini ama elleri abes döndüğünü söylüyor.

Emel Şanlı’nin ölmeden esbak akıbet aylarında artık hareket yerinde dahi kendisine çare enjekte ettiğini, bu durumun şifahane yönetimi ve ayrıksı iş arkadaşları tarafından da bilindiğini belirtiyorlar.

Anne Gürşen Balaban, kızının bağımlılığını yenmesi amacıyla herhangi bir çeşit riski göze alarak yetkililere başvurduğunu amma albeni kaldığını söyleyerek, “Bir anne kendisine daha çok hangi yapabilirdim” diyerek soruyor.

Ivedi Tıp Uzmanları Derneği’nden (ATUDER) Doç. Dr. Keziban Uçar Sıkıntı, tabi keyif çalışanlarının rehabilitasyonları üstüne, “Tığ kendimize bakarak ayrımlı protokoller oluşturduk ama bu resmi bir tören düzeni değil” diyor.

Keyif çalışanları arasındaki bağımlılığın genel toplumdakinden haddinden fazla henüz bir iki olduğunu belirten Sıkıntı, keyif çalışanlarının seyrek arkalama talebinde bulunduğunu anlatıyor:

“Acil serviste çalışanlar arasındaki ruh bilimsel problemlerin çok arttığı görüyoruz. Bu bile lazım istemez çare bağımlılığına sürüklüyor. Sağlık çalışanlarına karşı şiddetin de bu eğilimi artırdığını söyleyebiliriz.

“İşimi ve toplumdaki saygınlığımı kaybederim, dun görülür ve uzaklaştırılırım… Bu kaygılar öne çıktığı amacıyla tedaviyi reddediyorlar.”

Kamunun sorumluluğu hangi?

Tam tabi ve şahit anlatımları, esenlik çalışanlar arasındaki anestezik özellik bağımlılığının iz kaynaklı sorunlardan etkilendiğini ortaya koyuyor.

Tükenmişlik sendromu, gösterişli ve stresli geçen aynı öğrencilik ve iş hayatı, anestezik maddeye erişimin kolaylığı, sağlıkta hüküm, toplumda itibarsızlaştırılma, yıldan yıla eriyen maaşlar ve maddesel imkansızlıklar…

BBC Türkçe bu bağlamda Afiyet Bakanlığı’na, keyif çalışanlarının düzentileme koşullarının anestezik özellik kullanımına etkileri ve bağımlı afiyet çalışanlarının rehabilitasyonu amacıyla bire bir tören düzeni olup olmadığıyla ait yerine şu soruları yöneltti:

Emel Makro’nin ailesinin dile getirdiği iddiaları bile yönelttiğimiz Nezaret, seçkin açıklama yapmadı.

Haberde halen deli dolu kamu görevinde olan doktorların isimleri değiştirilmiştir.