Enerji ve Bittabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, bor karbürün özellikle savunma sanayisi için nazik öneme sahip olduğunu, taktik araçlar, helikopterler, uçaklar, heyetiyle namlusu, askeri kıyafetler ve personel havari yeleklerin zırhlanması kadar askeri amaçlı malzemelerde yoğunlukla kullanıldığını belirterek, “Defans sanayi teknolojimiz zaman dünyanın ölçüm ettiği benzeri noktada.” dedi.

Dönmez, Uran ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın da katılımıyla Söğüt ilçesinde “Serel Seramik Üretimevi Temel Atma Töreni”nde yaptığı konuşmada, dönem içinde Bilecik’teki üçüncü fabrikanın temelini attıklarını söyledi.

Serencam zamanlarda Türkiye sanayisinin nazik bir hamle süresince olduğunu dile getiren Dönmez, “Talep fazlalığından etraf firmalarımızın yıl sonuna kadar bütün siparişlerini kapattıklarını ve eldekileri iaşe etmek için şişman benzeri gayretle çalıştıklarını biliyoruz. Mevcut organize sanayi bölgelerimizdeki fabrikalarımız tesislerini genişletmek amacıyla eskimemiş yer bakıyorlar. Ayrıksı yandan bakir organize endüstri bölgelerimizin temelini atıyoruz, bitenlerin açılışlarını yapıyoruz.” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye’nin, Kovid-19 salgını ile başlayan ve devam fail dönemde krizi fırsata çeviren aynı mevki olduğunu, sanayide gelen başarıların 20 yıllık sürecin böylecene oluştuğunu anlatan Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Enerjiden ulaştırmaya, lojistikten tedariğe büyüklüğünde temas alanda birbirini tamamlayan dev yatırımları hayata geçirdik. Artık bunların meyvelerini toplama zamanı geldi. Bundan Sonra bu yatırımların karşılığını üretimle, ihracatla, büyümeyle, istihdamla almanın zamanı geldi. Bugün Türkiye, limanlarıyla, demir yollarıyla, havalimanlarıyla, erke tesisleriyle, çeşitlendirdiği tedbir kanallarıyla dünyaya açılmaya amade vaziyette bekliyor. Her alanda dünyanın istihsal üssü olmaya hazır. Ürettiği seçkin malı dünyanın gelişigüzel noktasına bildirme makul maliyetle, arz akıllıca sürede doğrulama edecek bire bir altyapımız var. Bırakın 20 yılı, değil 20 saati, burnunun ucunu bile göremeyecek olanların ‘Yol yaptılar, köprü yaptılar diyerek’ küçümsemeye çalıştığı, görmediği, eksiltmek istemediği cins işte budur. 20 yıl öncesinden bugünleri çalmak ise ferasettir.”

“Bu sene böylece de inşallah borak karbür tesisimizi devreye alacağız”

Temelini attıkları fabrikanın 700 bin metrekare münhal alanda mensur edileceğini ve 180 milyon ekü yatırım bedeline ehil olduğunu bildiren Dönmez, 1600 kişiye istihdam sağlanacağını ve almanak 2 milyon nüsha vitrifiye istihsal kapasitesine sahip olacağını aktardı.

Elginkan Grubunun yatırımının takkadak vitrifiye üretimiyle sadık kalmayacağını dile getiren Icra Vekili Dönmez, saha zar karo seramik fabrikasının üstelik bunu izleme edeceğini, toplamda 290 milyon avroluk bir yatırımla 2 bin 600 kişinin istihdam edileceğini belirtti.

Dönmez, “Vakit Kaybetmeden ülkemizin değil dünyanın bile ihtiyacını karşılayacak arz mefret üretim merkezlerinden biri olacak.” ifadesini kullandı.

Bilcümle gayretlerinin yatırımlarla madenleri değerli mahsulat haline lütfetmek olduğunu vurgulayan Dönmez, bugüne büyüklüğünde bakır, alüminyum, çıpa-pelet entegre izabe tesisleri ile zer, gümüş ve ferro krom entegre tesislerini devreye aldıklarını, bu yıl zarfında dahi 3 sene evvel temelini attıklarını bor karbür tesisinin açılışını yapacaklarını duyurdu.

Eskişehir Kırka’de pilot tesiste üretimine başladıkları yerel lityumda da çıktı tam sığa çalışacak iki yeni fabrikanın temelini atma aşamasına geldiklerini dile getiren Dönmez, şöyle konuştu:

“Dünyada ilk kez nakit borak atıklarından üretilecek lityum olacak. Testleri yaptık, emsalleriyle tıpkı verimlilikte çalışıyor. Lityum karbonatın lityum iyon batarya üretiminde kullanılması amacıyla, Hitit Eroin, Aselsan ve Aspilsan ile teşrikimesai protokolü imzaladı. İnşallah doğacak uygulayım bilimi ürünlerin içerisindeki yerlilik payını üstelik bu şekilde artırmış olacağız. Bu sene böylece bile inşallah bor karbür tesisimizi devreye alacağız. Orada dahi sona akıllıcasına yaklaşıyoruz. Bor karbür alelhusus savunma sanayimiz üzere az çok ciddi tıpkı öneme sahip. Taktik vesait, helikopterler, uçaklar, külliyen namlusu, askeri kıyafetler ve personel apotr yeleklerin zırhlanması üzere askeri gayeli malzemelerde yoğunlukla kullanılıyor. Savunma endüstri teknolojimiz zaman dünyanın ölçüm ettiği ayrımsız noktada. İnşallah bizler da bu teknolojinin gelişimi için koca tıpkı destek vermiş olacağız.”

“Katıksız taş ihracatında Çin’den sonradan yüzde 13,4’lük nasip ile 2. sıradayız”

Icra Vekili Dönmez, madencilikte hem üretim hem bile ihracatta kâin rekorları tazelediklerini, global maden üretiminde 2020 verilerine bakarak, tutar bazında dünyada 21. derece bazında ise 24. tam olduklarını belirterek, şu bilgileri verdi:

“Borak, feldspat ve pomza üretiminde dünya lideriyiz. Trona/soda külü, perlit ve krom üretiminde dünya ikincisi, manyezit ve diatomit üretiminde dünya üçüncüsüyüz. Ayrıca mermi, linyit, bentonit, baritin kabil 12 madenin üretiminde bile dünyada geçmiş 10 içerisindeyiz. 2002 yılında 565 milyon dolar olan eroin ihracatımız 2021 yılında yaklaşık 6 milyar dolara ulaştı. 2022’nin geçmiş 6 mahiye döneminde maden ürünleri ihracatımız, 2021’nin tıpkısı dönemine göre yüzdelik 19 oranında arttı. Sonuç 10 yılda ortalama 742 milyon titrem beyaz zehir üretimi yaptık. 2021 yılında alüminyum/korindon, fosfat, trona, perlit, rutil ve tuz ilkin girmek üzere 14 farklı madende istihsal rekorları kırdık. 20 yıl öncesine nazaran hep madenlerimizde şanlı miktarlarda istihsal artışları yakaladık. Bu program vesilesiyle tabii taş üretim ve ihracatımıza dahi ayrı benzeri ayraç açmak istiyorum. Geçtiğimiz sene 177 ülkeye toplanmış 7,7 milyon ton saf taş ihraç ettik. Buradan toplamda 2,1 milyar dolarlık dış satım geliri elde ettik.”

Dönmez, saf taşların eroin ihracatının yüzdelik 35’ini oluşturduğunu dile getirdi.

Doğal taş ihracatıyla ait verilere değinen Dönmez, şöyle devam etti:

“Dünyadaki hep natürel taş ihracatında derece bazında Çin’den sonradan yüzdelik 13,4’lük nasip ile ikinci sıradayız. Blok mermer ihracatında derece ve tutar bazında önce sıradayız. İşlenmiş mermer ve traverten ihracatında ise tutar bazında birinci, değer bazında ikinci sıradayız. Hep bu rakamlar Türkiye’nin saf taş pazarının arz balaban ve en hayatiyetli oyuncularından biri olduğunu gösteriyor. Bizim yeryüzü şişman gayretimiz madenleri melfuf değerli im haline getirdikten sonradan ihraç eylemek. Böylece olmamış maddede elde ettiğiniz 1 birimlik ayar, ara mamulde 8 birime, dudak üründe 24 birime kadar derece kazanıyor. Bunu yapacak altyapımız var. Yatırımcımız var. İnsan kaynağı gücümüz var. Finansa muvasala imkanımız var. Mekân ülkelerle gelişigüzel nazik bir pazarımız var. Geriye bir tane ayrımsız madde kalıyor. O bile bu soy yatırımlarla madenlerimizi değere dönüştürecek fabrikalarımızın hayata geçmesi.”

Hedeflerine iri bir aşk ve şevkle yürüdüklerini belirten Dönmez, sözlerini, “Madenciliğin katışık yetersiz içi hasıla içerisindeki payını artırmakta kararlıyız. 2021 yılında madenciliğin katışık ancak içi hasılamıza katkısı tıpkısı önceki yıla göre yüzdelik 11 artışla yüzdelik 1,3’e yükseldi. 2022 yılı ilk çeyreğinde ise yüzdelik 1,5 adına gerçekleşti. 2009 yılında madencilik sektörümüzün karışık sıkıntılı içi hasılaya verdiği katkı 11 milyar liraydı. 2020 yılında bu benzer 5,5 mezuniyet artışla 60 bilyon lira seviyesine yükseldi.” diye tamamladı.