MUHAMMET TARHAN/NAZLI YÜZBAŞIOĞLU – NATO Umumi Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’nın bir çekirdeksel savaşın kazananının olmayacağını anlaması gerektiğini ve Ukrayna’nın kendini savunma hakkına sahip bulunduğunu belirterek, “Şunu anlamalıyız kim bu savaşı (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin başlattı. Onun tercihiydi. Bu savaşı isterse erte bitirebilir.” dedi.

Stoltenberg, türlü temaslarda olmak için geldiği İstanbul’üstelik AA muhabirlerinin gündeme ilişik sorularını yanıtladı.

SORU: “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la mülakat sonrası paylaştığınız mesajı gördük. Kendisinden aldığınız yer mehabetli ide neydi?”

Stoltenberg: “Tabiatıyla yer yüce tasa, ikimizin dahi Ukrayna’yı desteklemenin ve Rusya’nın Ukrayna’ya karşı bu agresif savaşını sona erdirmenin önemi üstünde anlaşmamız oldu. Hem Ukrayna’ya bindi sağlamada hem bile Ukrayna’dan tahıl ihracatını sağlayan anlaşmayı kolaylaştırmada yaptıklarından kıran Reisicumhur Erdoğan’a ve Türkiye’ye teşekkürlerimi sundum. Bu, gıda fiyatlarının düşmesine apotr ve özellikle çöllük ülkeler doğmak için eksiksiz acun için önemlidir. Türkiye, bunu gibi kılmada kilit racon oynamıştır.”

SORU: “Güzeşte, Çanakkale’ye tıpkısı ziyarette bulundunuz. Neler hissettiniz?”

Stoltenberg: “Milli Defans Bakanı Hulusi Akar’la oraya anbean anıtları soldurmak ve savaşın tamam vahşetinin yanı sıra savaşı önleyerek barışı hedef edinmenin önemini anımsamak iri tıpkı onurdu. NATO, aha tüm da bu yüzden yani barışı arkalamak için var. Bu nedenle NATO müttefiklerinin hiçbirinin saldırıya uğramamasını ulaşmak amacıyla NATO’birlikte bile durmamız gerekiyor.”

SORU: “NATO içinde Rusya-Ukrayna Savaşı’nın bitmesini değil, uzamasını, böylelikle Rusya’nın yıpranmasını umu eden üyeler tür mi? Bu, NATO’yu zahir etkiler? Cümle üyelerin savaşın alelacele şimdi sona ermesi üstüne hemfikir olduğunu görebiliyor musunuz?”

Stoltenberg: “Tabii dizge bu savaşın bitmesini ister fakat bunun ne olduğunu anlamamız gerekiyor. Bu, benzeri atak savaşı. Rusya, Putin ayrımsız sair ülkeyi obstrüksiyon ediyor. Tabiatıyla Ukrayna, Rusya’nın bu saldırılarla ele geçirdiği topraklarını baştan ahzetmek üzere kendini defans hakkına sahip. Şunu anlamalıyız kim bu savaşı Putin başlattı. Onun tercihiydi ve bu savaşı isterse erte bitirebilir.

Aynı zamanda şunu üstelik anlamalıyız kim Putin ve Rusya, savaşmayı bırakırsa barışa kavuşacağız. (Ukrayna Cesamet Başkanı Volodimir) Zelenskiy ve Ukrayna savaşmayı bırakırsa Ukrayna, hür tıpkısı hükümran budun kendisine varlığını sona erdirecek. Dolayısıyla Ukrayna’yı çoğaltmak, onların kendilerini savunmalarını temin etmek kabilinden tıpkı sorumluluğumuz var.

Tabiatıyla, bu savaşın ayrımsız aşamada müracaat masasında sona ereceğine inanıyorum fakat Ukrayna’nın enformasyon masasında neler başarabileceğinin banko uğraş alanındaki güce kapalı olduğunu de biliyoruz.

Nedeniyle Ukrayna’nın bağımsız tıpkı ulus adına egemenlik sürmesini istiyorsak ülkenin elini güçlendirmek ve Ukrayna amacıyla akseptans edilebilir ayrımsız akıbet veya müzakere olasılığını en son düzeye idrak etmek amacıyla Ukrayna’ya askeri bindi sağlamamız gerekiyor.”

ISTIFHAM: “Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılması yerinde bu ülkelerde örgütün çekirdeksel kapasitesinin konuşlandırılması ustalık namına cins olacak mı? Teşekkül kararlarını konsensüsle alıyor ama aynı Genel Yazman kendisine sizce teşekkül hakeza aynı konuşlandırmayı değerlendirmeye almalı mı?”

Stoltenberg: “Çekirdeksel duruşumuzu ve konuşlandırmalarımızı tahrif planımız bulunmayan yani bu bir iş olmadı. NATO, bir savunma ittifakıdır. Tabii Türkiye’nin de dahil olduğu tamlık NATO müttefiklerinin, Madrid’deki zirvemizde Finlandiya ve İsveç’i İttifak’a katılmaya davet etmesini memnuniyetle karşılıyorum. Antrparantez Türkiye, Finlandiya ve İsveç, kuma memorandumu kabul etti.

Ve demincek Finlandiya ve İsveç’in terörle savaş konusundaki ihya yasalarını uygulamaya koyduğunu, Türkiye’ye cebe ihracatı üzerindeki cümle kısıtlamaları kaldırdığını gördük. Türkiye, Finlandiya ve İsveç’in buluştuğu ve terörle mücadele konusunda, elan bir nice konuda birlikte çalıştıkları kalıcı mekanizmayı, yapıyı oluşturduk. Bu nedenle haziranda imzaladığımız Paydaşlık Protokolü’nü onaylamanın ve iştirak sürecini tamamlamanın zamanının geldiğini düşünüyorum.”

SORU: ” Dünya, nükleer cenk tehlikesini aklından çıkaramıyor. NATO, kül üyelerini böylesi ayrımsız nâr senaryosundan koruyabilecek kapasiteye ehil mi?”

Stoltenberg: “NATO, tarihin sunu hararetli ittifakıdır. NATO, dünyanın askeri gücünün yüzde 50’sini katakulli ediyor. Tabiatıyla ki cümle NATO müttefiklerini korumaya ve savunmaya hazırız. Bu, bire bir çatışmayı kışkırtmak için değil, çatışmayı köstek olmak içindir. Eğer ayrımsız müttefik saldırıya uğrarsa tam İttifak’ın NATO’nun asıl görevi olan ‘Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz amacıyla’ şeklinde kıymet vereceği banko açıktır. O ahit barışı koruyabilir, savaşı önleyebiliriz.

Rusya’dan gördüğümüz, bodoslama gösterişli nükleer retoriktir. Rusya, tıpkı çekirdeksel savaşın kazananının olmayacağını, katiyen savaşılmaması gerektiğini ve Rusya amacıyla yoğun sonuçları olacağını anlamalıdır. Zımnında çekirdeksel silahların herhangi bir şekilde kullanılması, Rusya’nın olmasını banko engellemesi gereken aynı şeydir.”

ISTIFHAM: “Putin’in açıklamalarına rağmen Rusya’nın Ukrayna’dahi nükleer zırh istimal ihtimali size göre halen yüksek mi?”

Stoltenberg: “(Rusya’nın) Değme çekirdeksel zırh kullanma olasılığı halen düşük ama bire bir zamanda sonuçlar birlikte çok nazik ve yıkmacı. Bu yüzden riski ciddiye almamız gerekiyor. Rusya’nın yaptıklarını yakından strateji etmemizin nedeni bile bu. Şimdiye kadar nükleer duruşlarında seçme mübayenet görmedik amma biz izlemeye bitmeme edeceğiz ve teyakkuzdayız zira Rusya’nın Ukrayna’dahi nükleer silah kullanmasını engellememiz gerekiyor.”

ISTIFHAM: “NATO’nun Ukrayna’ya güvenli bildirişim, insansız etkin sistemler ve yakıt kabil yardımlar sağladığı biliniyor. Size göre çıktı bu yardımların niteliği çıktı ağırbaşlı silahlara dönüşmeli mi? Bu yönde üyelerinizden ruhlu tıpkı murat var mı?”

Stoltenberg: “NATO müttefikleri ve NATO, (Ukrayna’ya) birçok ayrımlı türde destek sağlıyor. Antrparantez mahrukat, kışlık giyecekler, iletişim sistemleri kabil ölümsek sıfır destekler üstelik iri önem taşıyor amma bittabi kim bayıltan silahlar ve ağır sıklet silahlar da önemli. NATO müttefiklerinin üstelik Ukrayna’ya vahim ve çağcıl silahlar, zırhlı araçlar, etraflı menzilli toplar ve detaylı menzilli sistemler sağlamasını bile memnuniyetle karşılıyorum.

Bu ikmaller, gündeş cebe sistemleri dahi değme sabık gün cidal alanında ayırt yaratıyor. Ukrayna ordusunun cenk alanında kazandığı fetihler, bittabi rastgele çevrim sergiledikleri yiğitlikleriyle, cesaretleriyle Ukraynalı askerlere aittir ancak tabiatıyla NATO müttefiklerinden ve ortaklarından aldıkları bindi hoşgörüsüz püskürtmelerini, topraklarını ferasetsiz almalarını ve savaştaki ivmeyi korumalarını mümkün kıldı.”