Harabede benzeri avuç bulunmuştu… Ata tohumu ‘Etiyopyalı’ buğdayı 8 yılda kısaca 70 tona ulaştı
SİVAS – Sivas’ta 8 yıl geçmiş harabe halindeki bin binanın enkazında aynı apaz bulunan, Anadolu’da kaybolduğu düşünülen ağababa tohumu Habeşî buğdayı bugün kestirmece 70 tonluk üretimle yerel ekincilik amacıyla rüya oldu.
Sivas’ta 8 sene önce Zaralı iş adamı Sedat Çoşkun marifetiyle harabeye dönüşen bir binanın enkazında aynı avuç buğday bulundu. Yapılan incelemede buğday tanelerinin, Anadolu’da kaybolduğu melhuz ata soy sop Etiyopyalı buğdayı olduğu anlaşıldı. Asırlardır enkazda olduğu düşünülen tanelerin, günümüz buğday çeşitlerine göre protein değeri daha yüksek ve hastalıklara kaşı henüz mukavim olduğu görüldü.
Zara Sanayici ve İş Adamları Derneği ve Zara Vakfı tohumlara topluluk imdi. Çimlendirilebilen tohumlar ekilerek sulp miktarını arttırıldı. Elde edilen tam tohumlar ekilerek 8 yılda 350 dönüm alana yayıldı. Benzeri apaz buğday tohumu ile başlayan say ile 8 yılın böylelikle sulp miktarı yaklaşık 70 tona çıkartıldı.
Hasat törenle yapıldı
Sivas’ın Zara ilçesine bağlı Fevk Sedille Köyünde ekibi yapılan dede tohumu buğdaylar zaman planlı törenle hasat edildi. Törene Sivas Valisi Dr. Yılmaz Parıltı özellikle atılmak amacıyla çokça sayıda can katıldı.
Sivas Valisi Dr. Yılmaz Parıltı, konuşmasında emeği geçenlere teşekkür ederek, “Zara Vakfımız ve ZASİAD’in önderlik yaptığı, hoşur haddinden fazla pir bire bir say. Akademisyenlerimizde bindi vermiş ve ağababa tohumumuz, evcil ve milli tohumumuz, bu bölgeye arpalık ayrımsız cins olan Habeş buğdayının hasadını gerçekleştiriyoruz. Amacımız bu domestik ve milli tohum çeşidimize eş çıkmak, bunu öncelemek ve bunun ekimini yaygınlaştırmaktır. Bu hususta çiftçilerimizi haydi istiyorum. Birinci Sınıf ve eli nimetli bire bir buğday türü, protein değeri haddinden fazla faziletkâr. Hastalıklara ve soğuğa karşı dayanıklı. Bu çeşide erbap çıkmazı gerekiyor. Ülkemizin doğusundan batısına gelişigüzel karışında bire bir mevhibe var. Atalarımız yıllarda bu topraklarda tarım yapmış, toprağı işlemiş ve toprağa imtina etmek duymuş. Ülkemizde tarım milli tutum amacıyla lokomotif görevi görüyor. İnşallah bizlerde bu çalışmalarla milli ekonomimize ulama sağlamış olacağız. İnşallah bu çalışmamız amaçlarımıza bakım kadir ve bu nev çiftçilerimiz vasıtasıyla benimsenip çıktı ekilir.” dedi.
Zara Sanayici ve İş Adamları Derneği Başkanı Şenel Çobanoğlu ise konuşmasında şu ifadelere vadi verdi. “Bundan 8 sene önceki yıkı tıpkısı bina içerisinde sandıktan çıkartılan tıpkısı avuç buğdayın yeniden var olma mücadelesine ulama sunmak üzere buradayız. Günahsız buğdayımız olan Habeş buğdayımızı, ZASİAD ve Zara Vakfı’nın desteklerini, Sivas Malumat ve Teknoloji Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr.Tolga Karaköy’ün zer katkılarıyla üreticimizle buluşturduk. Bu dil ile ata tohumumuzu yok olmaktan kurtarıp bu günlere getirdik.”
Ilk çalgı orağı bilahare biçerdöver
Konuşmaların peşi sıra buğday hasadına geçildi. Ilbay ve beraberindekiler önce simgesel adına tırpanla buğday biçti. Peşi Sıra 10 dönümlük tarlaya giren biçerdöverler hasadı gerçekleştirdi.
