Anayasa Mahkemesi (AYM), ne eyleme ne sıkı düzen cezasının uygulanacağının belirgin kendisine belirtilmediği gerekçesiyle Yükseköğretim Kanunu’nun öğrencilere düzen bağı cezası verilmesine ilişkin yasal düzenlemesinin iptaline hükmetti.

Resmi Gazete’bile yayımlanan karara göre, aynı davayı gören Gaziantep Havza İdare Mahkemesi 4. İdari Sevgili Dairesi, 2547 çevrilmiş Yükseköğretim Kanunu’ndaki bazı hükümlerin Kanunuesasi’ya çapraz olduğunu encam sürerek, iptali istemiyle Erdemli Mahkemeye başvurdu.

Başvuruda, kanunda sıkı cezası mucip eylemlerin soyut biçimde rapor edildiği ve hangi eyleme ne sıkı düzen cezasının uygulanacağının peyda yerine belirtilmediği anlatım edildi.

Mahkemenin başvurusunda, iptali istenen 54’üncü maddenin (a) bendinde, “Yükseköğretim kurumları içre veya dışında yükseköğretim öğrenciliği sıfatına, saygınlık ve şerefine hilaf harekette mevcut, öğrenme ve öğretme hürriyetini, araçsız veya bilvasıta yerine kısıtlayan, kurumların sükun, varlık ve emek düzenini bozan, boykot, engelleme ve engelleme kabilinden eylemlere katılan, bunları isteklendirme ve tahrik eden, yükseköğretim mensuplarının itibar ve haysiyetine veya şahıslarına taarruz eden yahut gocunmak dışı davranışlarda mevcut ve anarşik veya ideolojik olaylara katılan veya bu olayları tahrik ve motivasyon eden öğrencilere; eylem ayrıksı tıpkısı suçu oluştursa da ayrıca uyarı, tayip, aynı haftadan tıpkı aya büyüklüğünde veya bir veya iki fasıl amacıyla kurumdan uzaklaştırma veya yükseköğretim kurumundan tart cezaları verilir.” hükmü bulunduğu hatırlatıldı.

İptal istemini mülaki Anayasa Mahkemesi, tamlanan kanuni düzenlemenin iptaline değişmeyen verdi. İptal hükmünün ise 9 kamer bilahare yürürlüğe girmesi kararlaştırıldı.

Kararın gerekçesinden

Anayasa Mahkemesinin kararında, yetişek ve tahsil hakkına sınırlama getirilirken temel adalet ve özgürlüklerin sınırlanması rejimini düzenleyen Anayasa’nın 13’üncü maddesinin ayn önünde bulundurulması gerektiği, bu konudaki düzenlemelerin dahi Anayasa mucibince öncelikle kanunla yapılması gerektiği kaydedildi.

Kanuni düzenlemenin şeklen var olmasının tam olmadığı, kuralların keyfiliğe izin vermeyecek şekilde muayyen, ulaşılabilir ve öngörülebilir olması gerektiği tamlanan kararda, “Kuralda, yükseköğretim öğrencileri bakımından sıkı düzen suçu teşekkül fail eylemler ve uygulanabilecek sıkı düzen cezaları gösterilmekle birlikte bu yanlışlık ve cezalar beyninde seçme ilişkilendirme yapılmamıştır.” tespitine yer verildi.

Anılan kanunda ne eylemin hangi düzen bağı cezası ile cezalandırılacağının açık ve net adına gösterilmediği, bunun tayin edilmesine imkan sağlayacak seçme ölçüt getirilmediği aktarılan kararda, şu ifadeler saha aldı:

“Eşhas ve hile açısından belirlilik ve öngörülebilirliği sağlayacak şekilde kanuncu benzeri söve oluşturulmamıştır. İdarenin söz konusu eylemler ve cezalar için kuralda öngörülen sıralamayı gözetmekle da görevli tutulmadığı anlaşılmıştır. Buna bakarak sıkı cezasını gerektiren eylemin gerçekleşmesi durumunda bire bir sıkı düzen cezasının verilebileceği öngörülebilmekle alay malay ne somut fiil ve olguya ne hukuksal yaptırımın yahut sonucun bağlandığı kanuni çerçevede belli başlı benzeri mesafe ve kesinliğe topluluk değildir. Sonuç adına eğitim bilimi ve öğrenim hakkına sınırlama getiren kuralın kanunilik şartını taşımadığı değerlendirilmiştir. Temel Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya karşıt olduğuna ve iptaline değişmeyen vermiştir.”