Kütahya’nın Çavdarhisar ilçesindeki Aizanoi Antik Kenti’nde Roma dönemine ilişik şadırvan bir pınar kalıntısı devir ışığına çıkarıldı.
UNESCO Dünya Bırakıt Arızi Listesi’ne 2012’birlikte dahil edilen, Anadolu’daki sunma gani mahfuz Zeus Tapınağı’na familya sahipliği yapan antika kentteki kazıların bu yılki bölümü, Cumhurbaşkanlığı kararıyla 17 Ağustos’tan bu yana Kütahya Valiliğinin desteğiyle, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi (DPÜ) vasıtasıyla Umum Yatırım ile Gürok Turizm ve Madencilik sponsorluğunda sürdürülüyor.
DPÜ Fen Literatür Fakültesi Kazı Bilimi Bölümü ve Kazı Başkanı Prof. Dr. Gökhan Ateşli, AA muhabirine, Aizanoi’birlikte 2022 yılı çalışmaları kapsamında agora (çarşı), Penkalas Çayı (Âdem Öz) ve tiyatroda himmet yürüttüklerini söyledi.
Agorada sabık sene mevcut Zeus Tapınağı’nın anıtsal methal kapısının merdiven yapısının tamamen ortaya çıkarıldığını tamlayan Coşkun, “Bu merdivenin hızla uğrunda yani agoranın avlusunda, avluya ait mermer döşemeler birlikte dolaşma yüzüne çıkarılmaya başlandı.” dedi.
Coşkun, agorada elde edilen bulguların antika kentin geçmişine çerağ tutacağını vurguladı.
Dükkan yapılarında yıpranmamış kalıntılara rastlandı
Ayrıca, agorada antika döneme ilişik yıpranmamış dükkan kalıntılarına ulaşıldığını dile getiren Ateşli, şöyle bitmeme etti:
“Antika dönemdeki ayrıksı umum kentler kabil Aizanoi’nin birlikte kalbi agorada atıyordu. Aizanoi’nin çarşısını şöyle hayal etmeliyiz: Beyninde yaklaşık 95 metre uzunluğunda kareye andıran üstü meydanda ayrımsız maltalık var. Bu avlunun zemini şu asıl kadar açtığımız hep alanlarda iri boyutlu mermer, plak taşlarla döşenmiş ve kaplanmış vaziyette. Geçen sene yaptığımız kazılarda agoranın güneyindeki 4 dükkanı açığa çıkarmıştık. Bu yıl ise agoranın doğusunda da benzeri güneyinde olduğu kadar sıralı dükkanların olduğunu belirleme ettik.”
Dükkanlardan birinin açığa çıkarıldığını anlatan Coşkun, belirleme edilen diğer dükkanların bile birlikte sıralanmış olduğu bilgisini verdi.
Burdur’daki Kibyra Antik Kenti’nde bulunan çeşmeye benziyor
Bu kazı sezonunun yer heybetli bulgularından birinin ise yaklaşık 2 bin yıllık pınar olduğunu aktaran Coşkun, şunları kaydetti:
“Kalıntılar, agoranın avlusunun kuzeydoğu köşesinde açığa çıkardığımız değirmi düzenlenen tıpkı nymphaion (çeşme) yapısına ilişkin. Bu gestalt mimarlık kalıntılar arkeolojik kazılarda sonsuz karşılaşılabilen buluntular değil. Bu sebeple dahi gerçekten bulduğumuzda haddinden fazla sevindik ve haddinden fazla heyecanlandık. Bu çeşmenin akarsu geliri ortasında meydan alıyor. Merkezindeki kanaldan akarsu geliyor. Bir havuz gibi sahne edelim. Günümüzdeki şadırvanlara biraz benzetebiliriz.”
Antika dönemde dolaşma boyu agorayı görüşme fail ve burada tecim işleyen insanların bu çeşmeden faydalandığını bildiren Ateşin, mermerden yazma havuz şeklinde yapılan çeşmenin ortasındaki aynı kanaldan su geldiğini, havuzun taşmasını önleyen boşaltma kanalının dahi bulunduğunu belirtti.
Prof. Dr. Ateşin, değirmi düzenlenen 5 metre 20 santimetrelik çapa topluluk böylesine ayrımsız yapının Aizanoi’dahi bugüne kadar ilk defa bulunduğunu, Anadolu’üstelik benzer örneğinin Burdur’daki Kibyra Antik Kenti’nde olduğunu sözlerine ekledi.
